• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/insanveislam.org/
  • https://twitter.com/insanuislam











Doç. Dr. Durak PUSMAZ
Trakya Üniv. İlahiyat Fak. Em. Öğr. Üyesi
Amelsiz İlim Meyvesiz Ağaç Gibidir
25/04/2017

Hikemi tür beyitleriyle meşhur olan ünlü Divan Şairi Maraşlı SünbülzadeVehbî¸ bir beytinde ilmiyle âmil olanların hem bu dünyâda hem de âhirette ebedi kurtuluşa ereceklerini gayet vecîz bir şekilde şöyle belirtmiştir:
Bir imiş ilm ü amel harfine eyle dikkat
İlmileâmil olan bula dü-âlemde felâh.

Beyitte sözü edilen ilim ve amel kelimelerinin her ikisi de ‘ayın- lam- mim” harflerinden oluşmakta olup ebcet hesabıyla her iki kelimenin değeri de aynıdır. Buna göre ilim ameli yani bildiklerini yaşamayı, hayatına uygulamayı gerektirdiği gibi ilimsiz amel de olmaz. Şair ‘Bir imiş ilm ü amel harfine eyle dikkat’ derken buna işaret etmektedir. ‘Dü âlem’ iki dünya, yani dünya ve ahret; ‘felah’ da korktuğundan emin olup umduğuna nail olmak, dünya ve ahrette ebedi kurtuluşa, saadet ve selamete ermek demektir ki beyitte ifade edildiğine göre bu da ancak insanın ilmiyle amel etmesiyle olur.

İslam’da değerli olan mücerret ilim/ soyut bilgi değil, uygulanan, yaşanan, hayatın içinde olan ilimdir. Bunun içindir ki İslam dininde âlim denilince, mücerret bilgi sahibi olan kimse kastedilmez, ilmiyle amil olan, bildiklerini yaşayan, bilgi ve yaşayışı ile topluma örnek olan kimse kastedilir. 

Sahabe-i kiram içerisinde Kur’an-ı Kerim’i güzel okuması, tefsir ve fıkıh bilgisiyle temayüz etmiş olan Abdullah b. Mesud (r.a.) ilmi:
قال ابن مسعود : لَيْسَ الْعِلْمُ بِكَثْرَةِ الرِّوَايَةِ ؛ وَإِنَّمَا هُوَ خَشْيَةُ اللَّهِ تَعَالَى
“İlim çok şey bilip rivayet etmek değil, asıl ilim haşyetüllah/ Allah’tan korkmaktır.” şeklinde tarif etmiştir. (İbnü’l-arabî, Ahkâmü’l-Kur’an, II, 262) 

عِلْمٌ بِلَا عَمَلٍ كَشَجَرَةٍ بِلَا ثَمَرَةٍ
Abdullah bin el-Mu’tez : “Amelsiz/eylemsiz ilim meyvesiz ağaç gibidir.” demiştir. (Hatîb el-Bağdâdî, a.g.e., s. 37)
Lokman’ın oğluna tavsiyeleri arasında şu ifadelerini de görmekteyiz:
قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ: يَا بُنَيَّ لَا تَتَعَلَّمْ مَا لَا تَعْلَمُ حَتَّى تَعْمَلَ بِمَا تَعْلَمُ
“Ey oğlum, evvela daha önceden öğrendiklerinle amel edene kadar, bilmediğini öğrenme.” 

Tâbiînin önde gelen âlimlerinden olup, Emevî Halifesi Ömer b. Abdülazîz’in emriyle hadis-i şerifleri resmen tedvin eden Zührî:
قال الزُّهْرِيُّ، : لَا يُوثَقُ لِلنَّاسِ عَمَلُ عَامِلٍ لَا يَعْلَمُ، وَلَا يُرْضَى بِقَوْلِ عَالِمٍ لَا يَعْمَلُ
“İnsanlar, ilmi olmayan kimsenin ameline güvenmezler, ameli olmayan âlimin de sözüne de itibar etmezler.”

İlim şehrinin kapısı Hz. Ali efendimiz de âlimden bahsederken: جَمالُ العالِمِ عَمَلُهُ بِعِلْمِهِ “âlimin güzelliği ilmiyle amel etmesidir.” diyerek âlimi üstün ve güzel yapan değerin ilmiyle amel etmek olduğunu belirtmiştir. 
Konumuzu Hz. Ali (r.a.)’ın: 
ما عَلِمَ مَنْ لَمْ يَعْمَلْ بِعِلْمِهِ 
İlmi ile amel etmeyen âlim değildir” sözü ile noktalayalım.

 



2629 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

İLİM, KÖLEYİ KRAL MERTEBESİNE YÜKSELTİR - 14/12/2018
İLİM, KÖLEYİ KRAL MERTEBESİNE YÜKSELTİR
KUR’AN’DA KUSUR ARAYANIN HALİ PERİŞAN OLUR - 02/12/2018
KUR’AN’DA KUSUR ARAYANIN HALİ PERİŞAN OLUR
CANLARINI VE MALLARINI CENNET MUKABİLİNDE SATANLAR - 27/11/2018
CANLARINI VE MALLARINI CENNET MUKABİLİNDE SATANLAR
HERKES KENDİ AKLINI BEĞENİR - 17/11/2018
HERKES KENDİ AKLINI BEĞENİR
KÖTÜLÜĞÜ İYİLİKLE SAVMAK - 13/11/2018
KÖTÜLÜĞÜ İYİLİKLE SAVMAK
HZ. EBU BEKİR’İN YÜKSEK ZEKÂSI VE İNCE ANLAYIŞI - 11/11/2018
HZ. EBU BEKİR’İN YÜKSEK ZEKÂSI VE İNCE ANLAYIŞI
BÜTÜN İNSANLAR TAKVA İLE MUHATAP - 09/11/2018
BÜTÜN İNSANLAR TAKVA İLE MUHATAP
MUTTAKİLER CÖMERTTİRLER - 06/10/2018
Muttakiler çok cömert kimselerdir, mallarını Allah yolunda harcamaktan zevk alırlar. Kur’an-ı kerimde onların bu cömertliklerine yer yer atıfta bulunulur. 
ÖYLE YEMİN OLMAZ - 08/06/2018
İslam dini sadece insanlarla Yaratıcı arasındaki münasebetleri tanzim eden bir din değil, aynı zamanda insanların birbirlerine karşı görev ve sorumluluklarının olduğunu belirten, sosyal yönü de olan bir dindir.
 Devamı
Üye Girişi
Aktif Ziyaretçi20
Bugün Toplam977
Toplam Ziyaret5019992
MAKALELER
EĞİTİM SUNUMLARI