Hadis İlminin Temel İslam Bilimleri ile İlişkisi

Hadis ilmi, Peygamberimize ait olan söz, fiil ve takrirleri tespit ederek Kur’an’ın anlaşılmasında ilk ve en güvenilir kaynak olan sünneti ortaya koymayı amaçlar. Bu özelliği ile de temel İslam bilimleri için vazgeçilmez bir kaynak olma özelliği taşır.

1. Fıkıh

Hadis ilmi ile ilşikili olan ilim dallarından biri de fıkıhtır. Fıkıh, İslam’ın ameli hükümlerini Kur’an’dan çıkarmayı amaçlar. Bunu yaparken öncelikle Kur’an’ın uygulama ile ilgili ayetlerinin Rasulullah tarafından nasıl hayata aktarıldığını göteren hadis iliminin verilerine bakmak zorundadır.

2. Tefsir

Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem Kur’an’ın ilk ve en yetkin müfessiri olduğuna göre Kur’an-ı Kerim’in yorumu ile ilgilenen Tefsir ilminin öncelikle başvuracağı kaynağın hadisler olması kaçınılmazdır. Hadis ilminin kaynaklarından CAMİ türündeki eserleri meydana getiren 8 ana bölümden birinin „tefsir“ olmasının sebebi de budur.

3. Kelam

İslam’ın inanç sistemini inceleyen bilim dalı Kelamdır. Kelam ilminde itikadi konularda AHAD Haber delil olarak kullanılmamaktadır. Bununla birlikte Peygamber Efendimizin İslam’ın inanç boyutunu ilgilendiren söz ve uygulamalarını aktaran sözlü ve fiili mütevatır haberler kelam için önemli kaynaklardır.

4. Dil bilgisi (Belagat)

Hadisler örneğin „Belagat“ ilmini de doğrudan ilgilendirmektedir. Kelimelerin etimolojik ve semantik yapısıyla ilgili konularda dil bilginleri hadislerden hayli faydalanmışlardır. Zira Efendimiz aleyhisselam döneminde Arapların en fasih ve beliğ konuşan kişilerinden biri olarak kabul edilir.

5. İslam Tarihi ve Siyer

Hadis ilmi özellikle İslam Tarihi ve Siyer ilimlerini de doğrudan ilgilendiren bir kaynaktır. PEygamberimiziin hayatını konu edinen İslam Tarihi ve Siyer ilimleri için en güvenilir bilgiler hadislerin bizzat kendisidir.

Hadis ilminin doğrudan ya da dolaylı etkilemediği hiçbir İslam bilim dalı yoktur. Hadis ilmi bu bilim dallarının hemen hepsine kaynaklık etmekle birlikte kendisi de onlardan faydalanmıştır.

Not:
Bilgiler, İmam Hatip Lisesi “Hadis” ders kitabından derlenmiştir.