Ravinin Temel Vasıfları

1.Adalet

Adalet, raviyi takvaya yönelten ve insanlık değerlerine yakışmayan hata ve davranışlardan uzak tutan bir niteliktir.

Adalet vasfında şu unsurlar bulunur:

a. Müslüman olmak:
Müslüman olmayanın beyanına itimat edilmez. Ravi, hadisi rivayet ettiği sırada Müslüman omalıdır. Duyduğu sırada Müslüman olmayabilir.

b. Buluğa ermiş olmak (ergin):
Bu, sorumluluk şartıdır.

c. Akıllı olmak:
Bu, doğruluk ve sözü bellemek bakımından gereklidir. Temyiz yeteneğinden yoksun sabi ve delinin rivayetine asla itibar edilmez. Temyiz yeteneği ise, çocuktan çocuğa değişmekle birlikte, genellikle sağıyla solunu tayin edebilecek, söylenen sözü anlayacak, eline verilen paranın bir değer olduğunu kavrayabilecek durumda olmakla ölçülür. Mesela sağ elini göster denildiğinde, doğru olarak gösterirse, temyiz yeteneği var demektir.

d.Takva sahibi olmak:
Büyük günahlardan kaçınmak, küçük günahlarda ısrar etmemek anlamında bir takva sahibi olmak gereklidir. “Faşikin getirdiği haberin araştırılması” ayetle belirlenmiş bulunmaktadır. (Hucurat 6)

e. Muruet:
İnsanı ve orfp meziyet ve geleneklere sahip ve saygılı yaşamak da bir ravide aranan adalet vasfının belirtisidir. Yollara pislemek, kişileri alay ve eğlenceye almak gibi basit davranışlarda bulunanlar itimada layık değildirler.
Ayrıca, ihtiyacı olmadığı halde hadis öğretimi karşılığında ücret alanların rivayetlerine de güvenilmez.

2.Zabt:

Kısaca “bellemek” demek olan bu sıfat sayesinde ravi, duyduğunu duyduğu gibi rivayet edebilecektir. Zabt sahibi bir ravinin;

a. Uyanık olması, yani rivayet etmediği bir hadis kendisinesünülüp “bunu sen rivayet ettin” denilince, kabul eden kişi gafil ve dalgın sayılır. Böylelerinden hadis alınmaz. Gaflet ve dalgınlık zabta aykırıdır.

b. Ezberinden naklediyorsa, ezberlemiş olması
c. Kitaptan rivayet ediyorsa, kitabını iyi korumuş olması
d. Mana ile rivayet ediyorsa, manayı bozacak unsurları biliyor olması gereklidir.

Ravide adalet ve zabt sıfatları birleşince ona “Sika” denir ve hadisiyla amel etmek gerekli olur.
Ravileri adalet ve zabt yönünden tetkik edip değerlendiren pek gelişmiş bir bilim dalı vardır: Cerh ve Ta’dil İlmi

Not:
Bilgiler, Prof. Dr. İsmail Lütfi ÇAKAN'ın “Hadis Usulü” kitabından derlenmiştir.

Kaynak: benatalislam.wordpress.com