Yüce Allah Kur'an-ı Kerimde pek çok ayette değişik vesilelerle aile içi iletişimden bahsetmiş, çağlar öncesinden evrensel iletişim dersleri vermiştir. Konu tek bir surede müstakil olarak ele alınmamakla birlikte, peygamber kıssaları üzerinden sürekli canlı tutulmuştur. Kıssalara bu çerçeveden baktığımız takdirde kendi hayatlarımıza yönelik pek çok ipuçlarına ulaşabiliriz. Peygamberler hayatımızın her safhasında bizler için en büyük rehber ve örneklerdir.

İletişim kurabilmek için Rabbinden bir takım kelimeleri alan Âdem (a.s), iki oğlunun karşılaştığı sorun karşısında başvurdukları ilk kapı olmuştur. Habil ile Kabil, tartışmalarında kimin haklı olduğunun açığa çıkması için babalarına danıştıklarında, Hz. Âdem birer kurban sunmalarını tavsiye etmiş ve hangisinin kurbanı kabul olursa onun haklı olduğunu söylemiştir. Anne babanın evlatları arasında ayrım yapmadan, sıkıntılarını kendilerinin çözeceği ortam oluşturması ayetin bize anlatmak istediği gerçeklerden biridir.

Nuh (a.s) kıssasında bir babanın yaşayabileceği en büyük imtihanlardan birini bizlere aktaran Rabbimiz, peygamberin inkârcı oğlunu bizlere anlatırken evlatlarımız ne yapmış olurlarsa olsunlar yine onlara merhametli olmamızı bizlere öğüt verir. Peygamber baba inkârcı evladına "Ey oğulcuğum" diye hitap ederken, bizlerden istenen evlatlarımızla iletişimde rahmet ve merhametten başka ne olabilir?

Yine aynı kıssada dikkat etmemiz gereken diğer bir nokta ise; Nuh'un (a.s) karısının da inkârcı olduğu gerçeğidir. Çocuk eğitiminde anne babanın ortak tutumu çok önemlidir. Baba ne kadar inançlı ve doğru bir insan olursa olsun, evladını şekillendirmede tek başına yeterli değildir. Aynı durum anne için de geçerlidir. Çocuk terbiyesi anne babanın ortak tutum ve davranışlarına bağlıdır. Birbirine zıt ahlaki özellikler sergileyen ebeveyne sahip çocuk, örnek alma noktasında ikilemde kalacak, olumlu davranış geliştiremeyecektir. Hz. Peygamberin "Eş seçiminde ahlakı düzgün olanı tercih ediniz." hadisini de bu bağlamda değerlendirmek gerekir. Evlenirken sadece kendimize eş seçmekle kalmıyor, ileride dünyaya gelecek çocuklarımız için anne veya baba da seçmiş oluyoruz.

Kur'an-ı Kerim'de Hz. İbrahim örneğinde, "Hangi şart ve ortamda olursan ol, hangi anne babadan dünyaya gelirsen gel, doğru yolu bulabilirsin. Annen baban inkârcı da olsa onlara rahmet ve merhametle muamele etmen, güzel söz söylemen senin vazifendir." mesajı verilmektedir. Peygamber evladın, inkârcı babasına "Babacığım" diye hitap etmesi, mağfiret dilemesi, onlara karşı yumuşak huylu olması, bizler için anne babamızla nasıl iletişim kuracağımıza ilişkin en güzel örneklerdendir.

Düşünüp öğüt alalım diye Kur'an'da pek çok ayette aile hayatları anlatılan insanlar bizler için kılavuzdur. Hz. Meryem'in annesinin tevekkülü, evladını Allah yoluna adamış olması, evlatlarımızı yetiştirirken bizlere rehber olmalıdır. Sadece dünyevi arzu ve isteklerimiz için evlat sahibi olmak değil, iki cihanda yüzümüzü ak edecek evlatlar için uğraşmak en büyük vazifemizdir.

Diğer bir kıssa olan Hz. Yusuf kıssasında, Yusuf (a.s)'ın gördüğü rüyayı sabah kalkar kalkmaz babasına anlatması, onunla paylaşması, ebeveyn evlat arasındaki samimi iletişimin güzel bir örneği olarak karşımıza çıkar. "Çocuklarınızla öyle güzel bağ kurun ki, küçük büyük demeden, her şeylerini sizinle paylaşabilsinler" mesajını verir.

Çocuklarla iletişim kurarken belki de en fazla yaptığımız hata onları hafife almaktır. "Çocuktur anlamaz", "küçüktür bilmez" diyerek onları küçümsersek kaç yaşına gelirse gelsin hep kendini ezik hisseden insan modelleri yetiştirmiş oluruz. Çocuğa yaşına göre sorumluluklar vermek, ona saygı duyarak konuşmak, söylediği sözler önemsiz bile olsa ona kendini özel hissettirmek, çocuğun kendisini daha rahat ifade etmesini sağlayacaktır. Hz. Peygamberin çocuklarla konuşurken onların hizasına inmesi, göz teması kurması, o çocukların ileride başarılı bireyler olmasını sağlamıştır. Sahabeden Ebu Mahzure'nin (r.a) ezanla alay ettiğini duyan Hz. Peygamber, başını okşayarak sesinin ne kadar da güzel olduğunu söyler ve onu Bilal Habeşi ile birlikte ezan okumak üzere vazifelendirir. Büyüklerimiz "Çocuklar akarsu gibidir, yönünü nereye çevirirsen oraya akar" sözünü boşa söylememişlerdir. Onların dilini yakalamak, sevdikleri yönden onlara ulaşmak biz ebeveynlerin en büyük vazifesidir.

Yine Kur'an-ı Kerim'de Yüce Allah Lokman (a.s)'ın evladına yaptığı öğüdü anlatırken aslında en büyük öğüdü biz anne babalara vermektedir. Rabbimiz çocuk terbiyesinden çok, nefis terbiyesine odaklanmamızı ister. Nefsini ıslah edemeyen, kendi kanından canından da olsa evladını dahi terbiye edemez. Çocuklar söylediklerimizden çok yaptıklarımıza bakarlar. Davranışlarımızı düzelttikten sonra anlatacaklarımız hususunda "nereden başlasam?" "ne anlatsam?" "nasıl anlatsam" diye panik olduğumuz anda, Rabbimiz yardımımıza koşar ve Lokman (a.s)'ın dilinden önce bize sonra evlatlarımıza verir öğüdü;

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla...

...Ey Yavrucuğum! Allah'a ortak koşma. Çünkü O'na ortak koşmak büyük zulümdür.

...Ey Yavrucuğum! Şüphesiz ki yaptığın iyilik ve kötülük bir hardal tanesi ağırlığında olsa, hem de bir kaya içinde veya göklerde yahut yer içinde bile olsa, Allah onu getirir ve karşılığını verir...

...Ey Oğulcuğum! Namazı dosdoğru kıl, iyiliği emret, kötülüğü engelle...

İnsanları küçümseyip yüz çevirme ve yeryüzünde şımarık yürüme...

Yürüyüşünde ölçülü ol, konuşurken sesini de alçalt...(Lokman suresi13-19 ayet)