Yüce Rabbimiz Nahl suresinin 9. ayetinde şöyle buyurmuştur:

وَعَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ وَمِنْهَا جَائِرٌ وَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ

“Doğru yolu bildirmek Allah'a aittir. Yolun eğrisi de vardır. Şayet O dileseydi, hepinizi toptan doğru yola iletirdi.” 

Ayetteki, “yolun eğrisi de var” ifadesine; “o yoldan sapan da vardır.” şeklinde mana vermek de mümkündür.

Dikkatimizi çeken hususlar.

a- Ayet-i kerimeden doğru ve eğri, başka bir ifadeyle hak ve batıl olmak üzere iki çeşit yolun olduğunu, 

b- Doğru yolu yani içerisi nimetlerle dolu cennetlere giden dosdoğru v apaçık yolu göstermenin Allah’a ait olduğunu, 

c- Doğru yolu tutanlar olduğu gibi, ondan sapanların da olduğunu, 

d- Allah dileseydi bütün insanları doğru yola ileteceğini öğreniyoruz. 

Allah dilerse her şey olur, fakat insanların sorumluluk ve mükellefiyetlerinin bir anlamı olmaz. Onun için Yüce Allah insanları yaratmakla kalmamış, onlara akıl vermiş, tefekkür/düşünme kabiliyeti, iyiyi kötüden ayır edebilme yeteneği vermiş, bununla da yetinmemiş, onlara peygamberler ve kitaplar göndererek doğru yolu da eğri yolu da göstermiş ve kendi hür iradeleriyle bunlardan birini seçmekte onları serbest bırakmıştır. 

Yolun eğrisi olduğu gibi, doğru yolu insanlara eğri göstermeye çalışanlar da vardır. Bunlar Kur’an’da belirtildiğine göre insanlara zulmetmeyi adet haline getirmiş gaddarlar, azgınlar, zalimler, kâfirler ve onlar gibi olan bütün şer güçlerdir. 

Nitekim İbrahim suresinin 3. ayetinde:

الَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الْآخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ

“O kâfirler, dünya hayatını ahirete tercih ederler, İnsanları Allah yolundan alıkoyarlar ve onun yolunu eğri göstermek isterler. İşte onlar derin bir sapıklık içindedirler.” buyrulmuştur.

Ayet-i Kerime’de kâfirlerin dört vasıfları belirtiliyor. Bunlar:

Birinci vasıfları, onların fani, geçici dünya hayatını, ebedi ahiret hayatına ve oradaki saadetlere tercih etmeleridir. Bu tercih etme ayette “yestehıbbûne…” fiiliyle ifade edilmiştir ki, seve seve, kalben isteyerek, gönülden arzu ederek tercih ederler, demektir. Bu da onların dünya hayatına ve onun geçici nimet ve zevklerine ne kadar düşkün ve bağlı olduklarını gösterir.

Onların ikinci vasıfları insanları Allah yolundan alıkoymaları, iman etmek, hak dine girmek isteyen kimselere mani olmalarıdır. Bazı inançsız kimseler inançlı, dindar kimselerden rahatsız olurlar. Bu sebeple onların da kendileri gibi dinsiz olmasını isterler ve bunun için çaba gösterirler.

Üçüncü vasıfları Hak dinde, doğru yolda eğrilik ararlar. 

Ayetteki “yebğûne hâ” ifadesine dört şeklide mana vermek mümkündür: “Doğru yolda yani Hak dinde eğrilik ararlar” veya “eğri göstermek isterler” yahut “eğri olmasını” ya da “eğriliğinin olmasını isterler. Böylece onu insanların gözünde küçük düşürmeye çalışırlar. Kendilerine göre onda kusur ararlar, onun doğru bir yol olmadığını iddiaya kalkışırlar. Ama bunu yapanlar bilmiyorlar ki hakikatlerin üstü örtülemez, güneş balçıkla sıvanamaz, it ürür kervan yürür.

Dördüncü vasıfları da onların derin bir sapıklık içinde olmalarıdır. 

Müslümanın hem hedefinin doğru, hem de yolunun doğru olması gerekir. 

Zira Hakka, doğru hedefe eğri yol ile gidilemez.

Eğri hedefe doğru yolla varmanın da bir manası olmaz

Doğru hedefe götürecek olan doğru yol ise “Sırâtullah’tır, Allah'ın göstermiş olduğu yoldur.”