(Aşağıda okuyacağınız yazıyı, Arapça aslından terceme edip istifâdelerinize sundum.)

İslam Konferansı Teşkilâtı’na bağlı Uluslarası İslâm Fıkhı Akademisi Meclisi, Dubai’de (BAE) 16. dönem toplantısında (30 safer-5 rebiülevvel 1426/ 9-14 nisan 2005)

Koca ve çalışan kadın ihtilafları mevzuu özelinde Akademiye gelen etütleri inceledikten ve konu etrafındaki münakaşaları dinledikten sonra aşağıdaki kararları almıştır: Karar no: 144

1. Karı-koca arasındaki mâlî zimmet ayrılığı: 

Kadınının kâmil ehliyeti, tam ve müstakil mâlî zimmeti vardır. Çalışması neticesi kazandığında, şer’î/hukûkî ahkâm çerçevesinde mutlak bir hakkı vardır. Kendine hâs serveti vardır. Temellük/mülk edinme ve sahip olduğu malda tasarruf hakkı vardır. Kocanın, kadının malında sultası/yetkisi yoktur. Kadının, temellükte ve malından tasarrufta bulunmada kocanın iznine ihtiyacı yoktur. 

2. Zevciyyet Nafakası: 

Kadın sahîh örfe, kocanın mâlî durumuna ve şer’ân makbûl içtimâî geleneklere uygun olarak belirlenmiş kâmil nafakayı almayı hak eder. Bu nafaka ancak kadının nüşûzu halinde düşer. 

3. Kadın’ın ev dışında çalışması

a) Aileyi gözetmek, yeni nesli terbiye etmek, gelecek nesle ihtimam göstermek, karısı ihtiyâç duyduğunda -kadının dinî ahkâmın iltizâmına/angajmanlarına, şer’î âdâba ve esas mes’ûliyetlerine riâyet etmesi şartlarıyla- ona ev haricinde tabiatına ve ihtisâsına uygun işlerle iştiğal etme hakkı tanımak kocanın temel sorumluluklarındandır. 

b) Kadının çalışması, koca üzerine şer’an kararlaştırılmış ve şer’î kurallara uygun olan vâcip nafakayı düşürmez. Bu çalışmasına, nafakayı düşüren nüşûz manası tahakkuk etmez. 

4. Ailenin nafakasında kadının ortaklığı

a) Şer’an/hukûken kadının, kocaya vacip olan nafakaya ortak olması gerekli değildir. Kocanın, kadını bu konuda ilzamda bulunması/zorunlu tutması câiz değildir.

b) Ailenin nafakasını teminde kadının gönüllü olarak ortak olması, yardımlaşma ve karı kocanın uyum içinde olması manasını gerçekleştirdiğinden şer’an mendûb olan bir iştir. 

c) Kadının maaşı ve kazandığı ücretlerin ne yapılacağında karı koca arasında uzlaşma (tefâhüm) ve rızaya dayalı ittifâk câizdir.

d) Kadının çalışmasından dolayı kadına hâs ek bazı nafakalar ortaya çıkarsa onları kadın kendisi yüklenir.

5. Çalışma koşulu

a) Kadının evlilik akdinde, ev dışında çalışmayı şart koşması câizdir. Eğer koca, buna razı olmuşsa şarta uyması gerekir. Şart koşma, akit esnasında sarahaten yapılır.

b) Kocanın, izninden sonra, eğer kadının çalışmayı terk etmesi ailenin ve çocukların faydasına olacaksa karısından çalışmayı terk etmesini talep etmesi câizdir. 

c) Kadının ev dışında çalışabilmesi izninin, kocaya vacip olan nafakaya ortak olma, maaşından veya kazancından bir kısmını kocaya verme karşılığında olması câiz değildir. 

d) Kocanın karısını, ev dışında çalışmaya zorlama hakkı yoktur. 

6. Temellükte kadının ortaklığı

Kadın, fiili olarak malıyla veya çalışmasından elde ettiği kazancıyla mesken, akar veya ticâri bir projede pay sahibi olmuşsa payı nispetinde ortaklık hakkı vardır. 

7. Çalışma alanında hakkın kötüye kullanılması

a) Evlilikte karı koca arasında karşılıklı haklar ve görevler vardır. Bunlar, şer’an belirlidir. Karı-koca arasındaki ilişkinin adalet, karşılıklı sorumluluk (tekâful), yardımlaşma ve karşılıklı sevgi (terâhum) üzerine kurulması gerekir. Bunların dışına çıkmak, haddi aşmak olup şer’an yasaklanmıştır.

b) Kocanın zarar vermek kastıyla, karısını çalışmaktan men etme hakkını veya hak iddiasını kullanması câiz değildir. Eğer kocanın, kadının çalışmasını men etmesinden beklediği maslahat, kadının çalışmasının mefsedet ve zararından fazla ise bu durumda câiz olur.

c) Bu kural kadına da intibak ettirilir. Şöyle ki: Eğer kadın işe devam etmekle kocaya veya aileye zarar vermeyi kastediyorsa veya çalışmaya devam etmesinden ortaya çıkacak zarar, çalışmasından elde edilecek faydadan fazla olacaksa çalışma hakkını kullanması câiz değildir.

Kararın Arapça metni:
http://www.naseh.net/index.php?page=YXJ0aWNsZQ%3D%3D&op=ZGlzcGxheV9hcnRpY2xlX2RldGFpbHNfdQ%3D%3D&article_id=NzYz&lan=YXI%3D