Kuranın kapağını açar açmaz karşımıza çıkan ilk kelime hamd kelimesidir. Yani kuran işe hamd ile başlar. Hamd, övgü, iyilik, güzellik, üstünlükle niteleme gibi anlamlara gelir. Övgü alemlerin rabbi olan Allaha has bir durumdur. Mümin neyi övdüğünü iyi bilmelidir. Kimi övdüğünü söyle kim olduğunu söyleyeyim. Allaha hamd (övgü) ile başlanmayan her iş noksandır buyurur Allah Rasulü.

Bunun içindirki ilim geleneğimizde söze besmele hamdele ve salvele ile başlanır. Değer bilme kadir bilme takdir etme anlamlarına gelen hamd çoğunlukla şükür ile birlikte kullanılsa da hamd şükrü de kapsayacak genişlikte bir kavramdır. Her hamd bir şükürdür ama her şükür bir hamd değildir. Şükür verilen nimete karşı duyulan şükran duygusu, hamd ise her durumda hertürlü övgüye layık olan Allahı tazim ile yad etmektir. Vereninde alanında o olduğu bilincini korumaktır.

Hamd, yapılan iyiliğin sahibine karşı duyulan derin saygı ve içtenlikle yapılan övgüdür. Dilin hamdi elhamdülillah, kalbin hamdi inanmak, azaların hamdi itaat, aklın hamdi tefekkürdür. Nihayet hayatında bir hamdi vardır ki o da ömrü onun rızası doğrultusunda geçirmektir. Hamd, en ağır sınavla denenen birinin Allahın hükmüne rıza göstermesidir. Bunun da ötesine geçerek her halime hamd olsun diye bilmektir hamd. Verilen nimete hamd etmek o nimetten daha kıymetlidir. Yani hamd edebilmek başlı başına bir değerdir.

Hamd etmek aynı zamanda peygamberlerin yoludur. Hz. İbrahim (a.s.) kendisine verilen evlatlar sebebiyle hamd etmiştir. Hz Davut ve Hz Süleymana (a.s.) verilen ilim nimeetine hamd etmişlerdir. Kuran müminlerin temel vasfı olarak onların hamdedenler olduğunu beyan eder. Cennet ehlinin nasıl hamd ettiklerine de yer verir Kuran; "hamd bizden hüznü gideren Allaha mahsustur. Şüphesiz rabbimiz çok bağışlayandır, şükrün karşılığını verendir.

Peygamberimiz hayatını hamd ile bezemiştir. Her halükarda hamd etmiş ve bizlerinde hamd üzere bir hayat yaşamamızı tavsiye etmiştir. Hayat ancak hamd etmek suretiyle anlamlı olacaktır. İçinde hamd olmayan hayat anlamsızdır. Hamd etmek mümin olmanın ayrıcalıklı bir vasfıdır.

Her hayırlı ve meşru işe hamd ile başlanmalı hamd ile tamamlanmalıdır. Rabbimiz peygamberin nezdinde bizlere şöyle buyurur. "Rabbini hamd ile an, secde edenlerden ol ve ölüm gelinceye kadar rabbine kulluk et." nasıl hamd etmemiz gerektiği hususunda ise rabbimiz şöyle buyurur. "hidayetiyle bizi bu nimete kavuşturan Allaha hamd olsun! Allah bizi doğru yola iletmeseydi biz doğru yolu bulamazdık."

Merhum Elmalılı hamdi yazıra ait şu dua ile sözümüzü noktalayalım. "İlahi! Hamdini sözüme sertac ettim, zikrini kalbime mi'rac ettim, kitabını kendime minhac ettim..."

Hamd üzere çıktığımız bu yolda bizi hamdsiz bırakma allahım.