Dört mezhebin, yabancı bir kadınla musafaha yapmanın hükmü hususunda söylediklerini ve hükümlerine dayanak aldıkları akli ve nakli gerekçeleri ifade etmeye çalıştım.

Hanefîler: Erkeğin genç bir kadınla musafaha etmesini kadın fitneden emin olunan biri olsa bile zarûret olmadığı sürece haram olarak görürler. Fakat şehvet duyulmayan ihtiyar kadınlar musafaha yapmayı câiz görmüşlerdir. 

Erkeğin, şehvetten emin olsa bile kadının yüzüne ve avucuna dokunması yasak varlığından, zarûret ve belvâ (ihtiyaç) yokluğundan dolayı caiz değildir. (İbn Nuceym, Bahru’r-Râik, 8/219)

Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Kim bir kadının avucuna dokunursa kıyamet günü avucuna kor konulur.”

Bu durum, kendisine şehvet duyulan genç kadın olduğundadır. Ancak şehvet duyulmayan acûze olduğunda onunla musafaha yapmakta ve elini tutmakta fitne yokluğundan dolayı sakınca yoktur.

Hazreti Ebu Bekr’in içinde sütannesi olan kabileye gittiğinde ihtiyar kadınlarla musafaha ettiği; Abdullah b. Zübeyr’in, acûze bir hasta bakıcı kiraladığı rivayetleri vardır. (Kenzu’l-Hakâik şerhi, Tebyinu’l-Hakâik, 6/18; Zeylaî, Nasbu’r-Râyede (6/128) bu iki rivayetin garib olduğunu; hafız ibn Hacer de Dirâye’de (2/224), bu rivâyetleri bulamadığını söyler. 

Mâlikîler: Haramlığı ortaya koyan delilin umumluğunu esas alarak şehvetle veya şehvetsiz, genç veya acûze ayırımı yapmadan yabancı bir kadınla musafahanın haram olduğu görüşündedirler. 

Şerhu’s-Sağir’de şöyle denilmiştir: “Erkeğin, yabancı kadınla musafaha etmesi, kadın ihtiyar bile olsa, câiz değildir. Çünkü mübâh olan sadece görmektir.” (Şeyh Derdîr ve Allame Sâvî’nin haşiyesi ile beraber, 4/760)

Muhammed b. Ahmed (Alîş) der ki: “Yabancı bir erkeğin, kadının yüzüne ve avucuna dokunması câiz olmaz. Avucunu kadının avucuna hâilsiz koyması câiz olmaz”. (Menhu’l-Celîl, 1/223)

Şâfiîler: Hâkim görüş, fitneden emin olmak ve hâcet olduğunda bir hâil ile yapmak haricinde yabancı bir kadınla bir erkeğin musafaha yapmasının caiz olmadığıdır. 

Nevevî’nin Minhacı ve Remlî’nin minhac şerhi Nihayetu’l-Muhtac’ında şöyle denilmiştir: “Hâcet olduğunda, arada bir hâil bulunması ve fitneden emin olmak şartıyla yabancı bir kadınla musafaha helaldir.” (Minhac şerhi, Nihaye, 6/191)

Musafahadan men etmenin maksadı, haram şehvet sebeplerini söküp atmak ve şüpheleri yok etmektir. Bu zikredilen iki şartla bu maksat gerçekleşir. Şehvetin meydana gelme sebeplerinin en önemlilerinden birisi, erkek ve kadının tenlerinin mülâkî olmasıdır. Hâil, bu mülâkî olmayı engeller böylece sebep ortadan kalkar.

Hanbelîler: Yabancı genç bir kadınla musafahanın caiz olmadığı görüşündedirler. Ancak acûze ile musafaha caizdir. İmam Ahmetten mutlak (genç ve ihtiyar) kerâhiyet doğrultusunda başka bir rivayet de vardır.

İkna’da ve Buhûtî şerhinde: “Yabancı genç bir kadınla musafaha caiz olmaz. Çünkü musafaha bakmaktan daha şerdir”, denilmiştir.

İbn Mansur rivayetinde ise kadınlarla musafahanın mekruh olduğu mutlak olarak gelmiştir.  Muhammed b. Abdullah b. Mehran dedi ki: “Ebu Abdillah‘a kadınla musafaha eden bir adam hakkında soruldu. Hayır, dedi ve çok sert davrandı. Elbisesi ile musafaha yapsa? denildi, hayır dedi. Rahmi olsa? denildi, hayır dedi. Kızı olsa? Kızı ise sakınca yok, dedi.” (İbn Muflih, el-Edâbu’ş-Şer’iyye, 2/257)

Mutlak haram hükmü, şeyh Takiyüddin’inin tercihidir. Gerekçesi de (illet) dokunmanın bakmaktan daha beliğ olmasıdır) (Keşşâfu’l-Kına, 2/154-55)

Dört mezhebe ait görüşler şöyle özetlenebilir: 

1. Mâlikîlere göre mutlak olarak (genç-ihtiyar) haramdır. 

2. Şâfiînin dışındaki cumhura göre, ikisi de gençse yabancı bir kadınla musafaha câiz değildir. Şâfiiler ise iki şartla câiz görmüşlerdir: Fitneden emin olmak ve musafaha için hacet varsa bir hâil ile yapmak. 

3. Mâlikîler dışındaki cumhura göre, kadın şehvet duyulmayacak acûze ise yabancı bir kadınla musafaha câizdir. 

4. Ahmed b. Hanbel’den başka bir rivayete göre, ihtiyar genç ayırımı yapmadan musafaha mutlak olarak mekruhtur.

5. Bazı ulemaya göre ise kadınla musafaha câizdir. Bunların gerekçesi ise hz. Peygamber, bey’atta musafahadan imtina edince kadınlarla hz. Ömer’in musafaha yapmasıdır. Eğer haram olsa idi o da yapmazdı. Musafahadan imtina hz. Peygamberin özelliklerindendir. İhtiyaç anında bu görüş taklit edilebilir. 

Ümmü Atiyye demiştir ki: “Hz. Peygamber Medine’ye gelince Ensar kadınlarına emretti. Onlar bir evde toplandı ve onlara hz. Ömer’i gönderdi. Hz. Ömer gelmiş, selam verip kadınlarla musafaha edip bey’atleşmiştir. Şöyle ki: Hz. Ömer, ben Allah’ın rasûlünün elçisiyim demiş; kadınlar da hoş geldin, Allah rasulünün elçisi demişlerdir. Hz Ömer onlara Allah’a şirk koşmamak, hırsızlık yapmamak..... üzere ayetini (mümtehine suresi 12) sonuna kadar okumuş; sonra evin dışından elini uzatmış kadınlar da evin içinden ellerini uzatmışlardır. Hz. Ömer de ey Allahım şahit ol!” demiştir. (Ümmü Atiyye hadisini, ibn Hıbbân, Taberânî, el-Bezzâr, Ebû Ya’lâ, Taberî vd. Rivayet etmiştir.)

6. İhtiyarla musafahanın cevazının delili yoktur. Çünkü: kadınlarla bey’at ettiğinde bir kadın elini uzatınca ben “kadınlarla musafaha etmem” hadisi umum bildirir. 

DELİLLER

1. Hz. Aişe’den rivayet olunmuştur: “Ey iman edenler! Muhacir Mümine kadınlar size geldiklerinde onları imtihan edin. (Mümtehine, 10) ayeti nedeniyle hz. Peygamber, kadınları imtihan ediyordu. Bu şartı (hicret) gerçekleştireni sınıyordu. Mümine kadınlar istenen sözleri ikrâr edince ayrılın, sizinle bey’atlaştık diyordu. Allah’a yemin olsun ki hz. peygamber asla kadın eline dokunmamıştır. O sadece sözle bey’at etmiştir. (Buhari, Müslim)