Hz. Peygamber ve İslam Kardeşliği - Sunum

Hz. PEYGAMBER VE İSLÂM KARDEŞLİĞİ

Prof. Dr. İsmail Lütfi ÇAKAN

Sunum dosyasını indirmek için TIKLAYIN >>>

Giriş

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله ربّ العالمين

والصلاة والسلام على رسولنا محمد وعلى اله واصحابه اجمعين

Plan (Genel hatlar)

Hz. PEYGAMBER VE İSLÂM KARDEŞLİĞİ

A. İslâm Toplum Yapısının Temelini Oluşturan Üç Değer/Unsur

B. Hz. Peygamber’in Konumu

C. Hz. Peygamber’in Medine İslâm Toplumunu Oluşturmakta Takip Ettiği Yöntem

D. İslâm Kardeşliğinde Öncelik Bilinci

Sonuç Ve Selamlama

Temel Tespit

ALLAH TEÂLÂ BUYURDU:

اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ فَاَصْلِحُوا بَيْنَ اَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

“Bütün müminler kardeştir; o halde siz de kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah’tan korkun ki O’nun rahmetine erişesiniz.” [el-Hucurât (49), 10}

Temel tespit

Hz. PEYGAMBER DUYURDU:

أ خُوَّةُ الْإِسْلَامِ أَفْضَلُ

“İslâm kardeşliği, her türlü yakınlık bağından üstündür.”

(Buharî, Fedâilü’l-ashâb, 5)

Temel tespit

M. AKİF, ANA MİSYONU ORTAYA KOYDU:

Emr-i bi’l-ma’rûf imiş ihvân-ı İslâm’ın işi,

Nehy edermiş bir fenalık görse kardeş kardeşi!

(Safahat, s. 196)

DURUM TESPİTİ

İslâm toplumunun oluşumunu tarihsel olarak tetkik ettiğimiz zaman, bu yapının temelini, üç değerin teşkil ettiğini görürüz. Bu değerler sırasıyla,

Kur'ân-ı Kerîm,

Hz. Peygamber'in kişiliği /Sireti

Hz. Peygamber'in sünneti (söz ve davranışları)'dır.

Durum tespiti

iman ve inkar konusu olmakta Kur'ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamber'in bizzat kendisi ortak bir çizgi oluşturmuştur. Bu sebeple Hz. Peygamber'in şahsiyetini/siret ve sünnetini hiç bir yönden İslâm bütününden ve İslâm toplum yapısının temelinden ayırma, ayrı düşünme imkanımız bulunmamaktadır.

Hz. PEYGAMBER

Hz. Peygamber’in yüce kitabımız Kur’an-ı Kerîm’deki tanıtımını kişisel durumu ve işlevsel konumu diye iki başlık altında özetlemek istiyorum.

KİŞİSEL DURUMU

Peygamberlik öncesi

Peygamberlik sonrası (Beşer-resul)

Beşer oluşu ve gerekleri

Resul oluşu ve gerekleri

İŞLEVSEL KONUMU

Allah Teâlâ,

أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ

“İyi biliniz ki yaratmak da yönetmek de Allah’a âittir”[1]

buyurmaktadır.

[1] el-A’raf (7), 54

İŞLEVSEL KONUMU

Yüce Yaratıcının hükümlerinden tekvinî ve tedbirî olanlar, içindekilerle birlikte evrendeki varlıkları ilgilendirmektedir. Her varlık kendisi için takdir edilmiş olan çerçevede devam edip gitmektedir.

Teklifî hükümleri ise, onun kendisine ait olduğunu bildirdiği emr/yönetim ile ilgili ve insanlara/mükelleflere yöneliktir.

İŞLEVSEL KONUMU

“Yaratma ve yönetmenin Allah’a ait olduğu” ile ilgili âyetin siyak-sibakı ve Hz. Peygamber’e itaatı ve uymayı emreden[1] âyetler, Hz. Peygamber’in, beşerî hayata yönelik ilâhî irade ve müdahalenin temsilciliğini onaylamaktadır. Üstelik bu temsilcilik fevkalâde dinamik/amelî/pratik, bütünüyle hayatın içinde bir temsilciliktir. Asla pasif bir temsilcilik değildir.

[1] Bk. Al-i İmran (3), 31

İŞLEVSEL KONUMU

Sünnet en temelde, işte bu müdahalenin formunu oluşturmaktadır. O halde Sünnet, Peygamberimiz tarafından temsil edilen ilâhî müdahalenin kavramsal adı ve temsilcisi demektir.

Hadisler de tabiî olarak, bu temsilin bilgi ve belgeleridir.

İŞLEVSEL KONUMU

Yüce Yaratıcı bir âyette, Hz. Peygamber’in müminlere yönelik işlevsel konumunu ve bu konumun vahiy-resûl-sünnet-ümmet bağlamında ne anlama geldiğini şöylece açıklamış bulunmaktadır:

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمْ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ

İŞLEVSEL KONUMU

"Gerçek şu ki içlerinden, kendilerine Allah'ın âyetlerini okuyan, (kötülüklerden, yanlış inançlardan ve inançsızlıktan) onları arındıran, kendilerine kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber göndermek suretiyle Allah, mü'minlere büyük bir lütufta bulunmuştur. Hâlbuki onlar daha önce apaçık bir sapıklık içinde idiler."[1]

[1] Âl-i İmrân (3), 164

İŞLEVSEL KONUMU

النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ = Peygamber, mü’minlere öz nefislerinden daha ileri/önceliklidir”[1] âyeti, kimi müfessirlerce -haklı olarak- “Peygamber’in sünnetine uymak, mü’minler için kendi görüşleriyle amel etmekten önde gelir”[2] diye anlaşılmış ve açıklanmıştır

[1] el-Ahzab (33), 6

[2] Bk. Kadı İyaz, eş-Şifâ-ı Şerif (tercüme, s. 55)

İŞLEVSEL KONUMU

Bu sebeple,

“inneme’l-amelü’s-sahîh hüve mâ vâfeka’s-

sünne = Makbul kulluk, Sünnet’e uygun olan

kulluktur.” Çünkü Allah Teâlâ Hz.

Peygamber’i “en güzel hayat örneği” olarak

takdim etmiştir.[1]

[1] el-Ahzâb (33), 21

İşlevsel Konumu

ilâhî irade ve müdahalenin Hz. Peygamber tarafından gerçekleştirilmiş formu demek olan Sünnet’e uymak, müslümanca yaşamaktır. Bir başka ifadeyle, Hz. Peygamber’in işlevsel konumunun sonuçlarını güne taşımak, yeniden hayata geçirmek, ümmetin risâleti/elçiliği sorumluluğuna sahip çıkmak anlamına gelmektedir.

MEDİNE İSLÂM TOPLUMU

Hz. Peygamberin, hicretten sonra Medine’de ilk İslâm toplumunu oluşturmak için yaptığı uygulamalar şöylece sıralanabilir:

Kurumsal bazda Mescid yapımı (daha sonra Ezan’ın belirlenmesi ve kıblenin tahvili);

Toplumsal bazda Muhacirler ve Ensar arasında Muâhat kardeşlik uygulaması, yüz yılı aşkın süreyle birbirleriyle savaş yapmış olan Evs ve Hazreç kabilelerinin Ensar/Medineli müslümanlar adıyla bütünleşmesi,

Medine İslâm Toplumu

Uluslar arası ilişkiler bazında Ehl-i

kitap ile yapılan vatandaşlık antlaşması öteki adıyla Medine Sözleşmesi;

Mekan bazında Medine Haremi’nin tayini ve Müslümanlara özgü bir pazar yeri belirlenmesi..

Medine İslâm Toplumu

İslâm toplumu,

sınırları İslam imanıyla çizilmiş kardeşler topluluğudur.

Dolayısıyla

İslâm kardeşliğine, ne ırk, ne renk ne de coğrafya sınır çizebilir!

İslâm Kardeşliği

İslam kardeşliğinin yegâne belirleyici ön şartı "La ilahe illallah Muhammedü'r-resûlullah" demektir.

Bu kelime-i tevhid'i söyleyen herkes müslümandır ve öteki Müslümanların hukuken eşit din kardeşidir.

İslâm Kardeşliği

O halde -klasik anlatımla- Müslümanlar, kardeşliği

Kitap ve Sünnet ile ilan edilmiş

Medine İslâm toplumuyla o kardeşliği yaşamaya başlamış bir ümmettir.

İslâm Dini ve Medeniyeti

İslâm Dini ve Medeniyeti;

Kaynak olarak Vahy’e

Önderlik olarak Risâlet’e

İnanç olarak Tevhid’e

İlke olarak Kur’an-ı Kerîm’e

Uygulama olarak Sünnet-i seniyye’ye

İslâm Dini ve Medeniyeti

Toplum olarak Ümmet’e

Duygu olarak Uhuvvet’e

Temel tavır olarak İstikamet’e

Eylem olarak (içinde sabır, hicret ve cihad bulunan)Tebliğ’e

Öz olarak İhlas ve Samimiyet’e

dayanmaktadır, diyebiliriz.