Doç. Dr. Necati CEMALOĞLU'nun hazırladığı "EĞİTİMDE BEDEN DİLİ" isimli çalışmanın PowerPoint sunumunu indirmek için TIKLAYIN>>>
ÖĞRETİCİNİN SESSİZ DİLİ
Beden dili nedir?
Jest, mimik, oturuş ve duruş gibi çeşitli tavırlarla farklı
duygular anlatılır. Buna beden dili denir.
Bölgeler ve hakimiyet alanı
Özel alan
0-46 cm
Özel alan
Anne
Baba
Eş
Çocuklar ve
çok yakınlar girebilir.
Alan ihlal edildiğinde kalp
atışı artar. Birey strese girer.
Kişisel alan
2 arkadaşın yemek masasında koruduğu alandır.
İhlâl edildiğinde, eğer rahatsızlık yaratıyorsa alan
korunur.
Sosyal alan
Arkadaşlar
Tanıdıklar
Çalışma arkadaşları
Sosyalleşme etkinlikleri
için ayrılan alan.Öğretmen
ile öğrenci velisi
arasındaki alandır.
Diğer alanlar
Kritik alan
Kaçış alanı
Soyutlanma
Çalışma alanı
Oturma düzeni
Oturma düzeni
Ön sıralarda oturanlar, derse diğer sıralardaki kursiyerlerden daha fazla
katılıyorlar.
İkinci derecede duvar kenarında
oturan kursiyerler katılır.
“O” ya da “U” sınıflarda öğreticinin yanındaki sandalyeler boş bırakılıyor.
Eller ve Ellerin kullanımı
Açık el
“Güven ve dostluk sunar. Uyum ve uzlaşmaya davet
eder. Güçlerin eşitliği ilkesi vurgulanır.”
Otoriter el (Kapalı el)
Öğreticinin hassas tarafını dünyaya kapattığını
gösterir. O sadece dersini anlatacak ve gidecektir.
“Bu öğretici, ya duygularındaki güvensizliği
ya da bilgi eksikliğini saklamaya çalışır”
Elin tehdit konumu
Bu el konumundaki bir öğretici hiçbir mazereti
kabul etmeyeceğini belirtmektedir. Doğru kullanıldığında
avuç gücü kullanıcıya bir otorite ve diğerlerinin üzerinde
sessiz bir iktidar sağlar.
Kenetlenmiş Eller
Yalan söyleme ya da olumsuz bir durum
Bu hareket, bir aldatma, yalan veya şüpheli durumu dışarıda bırakmak veya yalan söylediği kişinin yüzüne bakmaktan kaçınmak hareketidir.
Parmakları ağza sokmak güven ihtiyacının dışa gösterilmesidir.
Bu hareketi gördüğünüzde kişiye güven vermek uygun olur.
Can sıkıntısı ve dikkat dağılmasını gösterir.
İşaret parmağını dik olarak yanaktan yukarıya bakması ve başparmağın çeneyi desteklemesi durumunda bireyin konuşmacı veya konuyla ilgili olumsuz veya eleştirel düşünceleri var demektir.
Memnuniyetsiz bir durum
Bu hareket olumsuz bir tavır, duygu, sinirlenme veya korkuyu gizlemeye çalışma hareketidir.
İlgilenmiş Baş Pozisyonu
Dokunma
Dokunma öğrenciler açısından oldukça önemli bir
etkiye sahiptir.
Havayı hassas bir şekilde kavrama
Konuya hassasiyet kazandırır ve konuşulan konuyla ilgili olarak gücünü göstermeye çalışır.
Eğer zihinde cevaplanamamış bir sorun varsa, aynı davranış yapılır.
İki elin makas gibi yana doğru açılması
Şiddetli reddetme vardır.
Öğretmen, öğrencilerle arasına düşmanca bir set
çeker.
Avuç içinin yukarıya bakması
Öğretmen, yumuşak bir şekilde öğrenciden kendi fikrine
katılmasını istiyor demektir.
Aynı zamanda farklı fikirlere de açık olduğunun göstergesidir.
Avuç içinin aşağıya bakması
Artmış olan gerginliği kontrol etmek isteyen soğukkanlı bir
yaklaşım işaretidir.
Bu hareket, karşı tarafta direnç doğurmaz.
İki elin avuç içlerinin aşağıya bakması
Öğretici, karşı taraftan gelen teklif ve eleştirilere karşı
çıkmaktadır.
Bu hareket, karşı tarafı durdurmaya ve kendi sınırlarından
içeri sokmamayı amaçlar.
İki elin avuç içlerinin kişinin kendi göğsünü göstermesi
Karşıdakinin ortaya koyduğu fikirleri kucaklayarak,
onunla uyum içinde olmak istediğini yansıtır.
Eller çene altında kenetli
Kursiyerin ilgi alanının dışına çıktığınızı, ona artık hitap edemediğinizi gösterir.
Ellerin önde ve arkada birleşmesi
Ellerin arkada birleşmesi, özgüveni, meydan
okumayı ve saklanacak bir şeyinin olmadığını gösterir.
Ellerin önde birleşmesi ise, itaati ve kendine olan
güvensizliği gösterir. Boynun eğilmesi, omuzların
düşmesi ile desteklenir.
Savunma
Kitapları göğsüne alma
Başın duruşu ve hareketleri
Baş, yukarı doğru ise “Üstünlük”
Öne eğik ise, “Uysallık”
Baş geri doğru hareket ediyorsa “Reddetme”
Öne doğru sallanıyorsa “Kabul” vardır.
Gözler ve bakışlar
Hoşlanma durumunda, düşünce esnasında, karanlıkta göz
bebekleri büyür.
Gözler küçüldüğünde, verilen bilgi beni tatmin etmedi
anlamına gelir.
Yukarı bakmak yardım talebinin gösterir.
Yere ayak uçlarına bakan insanlar, önceki yaşanmış
tecrübelerine bakarak yaşanacak olumsuzluklardan korkan
kişilerdir.
Hep öne ve ileriye doğru bakan hayal alemindedir.
Gözün yumulması ile, dışardan gelen fikirlere
kendimizi kapatırız.
Öğrenciler gözlerini yumuyor ve başlarını
sallıyorlarsa, bu kadar bilgi yeter demektedirler.
Gözler
Sağa bakıyorsa, görsel tasarlama
Yukarı bakıyorsa, koku hatırlama
Sola bakıyorsa görsel hatırlama
Ortada ise duygusal sentez
Aşağı bakıyorsa tat hatırlama
Bakışlar
İlgi bakışı
Müfettiş bakışı
Tehdit bakışı
Üstünlük belirten hareketler
Sıkılmış yumruğuyla, kağıdın üzerine işaret eden öğretmen, hiçbir mazeret kabul etmeyeceğini belirtir.
Öğrenciyi elinin tersiyle kendinden uzaklaştıran öğretmen, ona değer vermediğini göstermektedir.
Öğrenci bir soruya cevap verirken, başını geriye doğru atan öğretmen, öğrencide tedirginlik yaratır.
Öğretmen, ellerini ensesine koyarak geriye yaslanırsa, kesin üstünlük ifadesidir. Başkalarını önemsememek anlamındadır.
Renkler
Kırmızı iştah açar.
Yeşil güven verir.
Siyah, gücü ve tutkuyu temsil eder.
Beyaz, istikrarı, devamlılığı ve temizliği temsil eder.
Mavi, sakinliği, durgunluğu ifade eder.
Mor, nevrotik duyguları ortaya çıkarır.
Pembe, kin ve düşmanlığı yok eder.
Sarı, geçiciliği ve dikkat çekiciliği ifade eder.
Kahverengi, hızlı hareketi ifade eder.
Öğrencilerle etkili iletişim kurma becerisi
Şimdi ile meşgul olun.
Öğrenciler hakkında konuşmaktan çok, doğrudan onlarla konuşun.
Nazik ve kibar olun.
Göz kontağı kurun. Sözel olmayan mesajlara dikkat edin.
Ben dili kullanarak, söylediğinizin sorumluluğunu alın.
Kişi hakkında değil, durum hakkında konuşun.
Soru sormaktan çok cümle kurun.
Duygulara değil, davranışlara sınır getirin.
Doç. Dr. Necati CEMALOĞLU