İslam dininin üzerine bina olduğu temel esaslardan olan zekât[1] ferdi ve ictimai yönleri bulunan bir ibadettir. Ferdi düzeyde insanın mal ve madde ile ilişkisini tanzim eder. Zekât faili olan insanı mala düşkünlük ve hırstan arındırarak iç huzura kavuştururken kendisine zekât verileni yoksunluk ve yoksulluğun tehdit ve sıkıntılarından uzaklaştırır. Mal, zekâtı verildikçe değerlenir, hak sahiplerinin iade edilen hakkı ile temizlenip arınır [2], sadece sahip olunan mülk olmaktan çıkıp üzerinde tasarruf imkânının kendisine verildiği bir emanete dönüşür.[3] Böylelikle zekâtın lügat anlamında var olan temizlik, safvet, nema, bereket, medh, yüceltme ve artırma [4] anlamları kendini hem alanda hem verende hem de verilen de gösterir.
Istılahi olarak zekât: “Servetin belli bir kısmından insanların belli bir kısmına bir miktar mal vermek zorunluluğudur.”[5] İbn Kudame bu tanıma “karşılıksız olarak”[6] ilavesinde bulunmaktadır. Dini terminolojide, özellikle fıkıh dilinde de zekât; “Yüce Allah’ın, Kur’an’da ifade edilen sınıflara verilmek üzere farz kıldığı, zengin sayılan kişilerin malından alınan belirli paya verilen addır.” [7] Zekâtı vermesi gereken belirlendiği gibi kimlere zekât verileceği de Kur’an’ı Kerim’de detaylı şekilde izah edilmiş ve belirlemiştir. Tevbe suresi 60. ayette zekât verilmesi gerekenler sırasıyla sayılmaktadır: “Sadakalar (zekâtlar), Allah'tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslam'a ısındırılacak olanlarla (özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda cihat edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.”
YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYIN >>>
