...
Serkeş çocuklarınızı şefkatle terbiye ediniz.. Zorbalıkla değil..
▪▪▪
Birçok anne-baba, çocuklarının (özellikle ergenlik döneminde kesafet kazanan) isyankâr, her şeye itiraz eden, her şeyi tenkit eden, sürekli reddeden, dikbaşlı, başına buyruk, uyumsuz ve sorumsuz davranışlarıyla ilgili olarak şikayette bulunur. Bu çetrefilli durumla çoğu kez baş edemeyen annne-babalar, bir çözüm bulabilme arzusuyla uzman yardımına başvurur. Tabi işin uzmanları (psikologlar) da, meseleyle ilgili muhtelif önerilerde bulunur. Hiç şüphesiz herbir önerinin de çözüme dair güçlü etkileri vardır.
Ancak, kısa ifadesiyle "serkeşlik" dediğimiz bu durumun en önemli sebeplerinden biri ilgisizliktir. Yani farkındalık reaksiyonu ve ilgi arayışıdır. Bu sebeple serkeş, zorbalıkla baskı altına alınabilirse de aynı yöntemle ıslah edilemez.. Evvela sebepleri ortadan kaldırmak (onlarla ilgilenmek ve iletişim kanallarını açık tutmak) gerekir. Aksi halde sonuçlarla mücadelede muvaffak olunamaz. Dolayısıyla bu sıkıntılı dönemin, sair dönemlerde olduğu üzere evrensel bir ilke ve nebevî bir yöntem olan "şefkat ekseninde iletişim" yöntemiyle aşılabileceği kanaatindeyim.
Asi, dikbaşlı ve başına buyruk çocuklar, ancak şefkatli bir el, merhametli bir yürek ve bu eksende sürdürülecek iletişimle yönlendirilebilir. Şefkat, merhamet ve bu ikisine dayalı iletişim dili ise, nübüvvetle müseccel en güçlü terbiye metodudur. Nitekim Allah (cc), Tevbe Süresinde O'dan bahisle şöyle buyurmuştur: “Size kendi aranızdan öyle bir peygamber geldi ki sıkıntıya düşmeniz O’na çok ağır gelir. Kalbi sizin için titrer, müminlere karşı pek şefkatli ve merhametlidir.” (Tevbe, 9/128-129)
Yine Allah (cc), Hz. Peygamber (sav)'in beşerî ilişkilerdeki başarısının sırrına işaretle şöyle buyurur: "Allah’ın rahmeti sayesinde sen onlara karşı yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, onlar senin etrafından dağılıp giderlerdi. Artık sen onları affet. Onlar için Allah’tan bağışlama dile..." (Âl-i imran, 3/159)
▪▪▪
Hz. Peygamber, ister yetişkin ister çocuk olsun hata yapan kimselerin hatalarını görmezden gelmez fakat onları en güzel şekilde uyarır (ilgi); şefkat, merhamet ve tatlı dille (saygı) terbiye ederdi. Bir keresinde Rafî b. Amr el-Gıfarî isimli bir çocuk, Ensar'dan birisinin hurma ağaçlarını taşlarken bahçe sahibi tarafından yakalanıp Hz. Peygamber'e getirilmişti. Olaydan haberdar edilen Hz. Peygamber, Rafi'ye, hurma ağaçlarını niçin taşladığını sordu. Rafi, yemek için böyle yaptığını söyleyince Hz. Peygamber, tebessüm edip şefkatle başını okşadıktan sonra ona şu tavsiyede bulundu: "Yavrum, bir daha ağaçlara taş atma. Altına düşenleri al ve ye." (Ebu Davud, Cihad, 94) Hz. Peygamber bu tavrıyla çocuğu şefkatle uyarmakla kalmamış, ona rehberlik ederek bu durumda yapması gereken en güzel yolu da göstermiştir.
Hz. Peygamberin şefkatli eğitiminden nasiplenen bir başka sahabi ise Hz. Enes'tir. Hz. Enes, Hz. Pegamberin hizmetinde bulunduğu on yıllık dönemde -sorumluluklarını aksatmasına rağmen- Hz. Peygamber tarafından hiç azarlanmadığını ifade etmiştir. Allah Rasulü, Hz. Enes'in yaptığı yanlışları hiçbir şekilde problem haline getirmemiş, onu anlayacağı bir üslupla şefkatle ikaz etmiştir.
Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), kuşu ölen bir çocuğa taziyeye gidecek kadar çocuklarla ve ruh dünyalarıyla alakadârdı.
O (sav), İslam toplumu için şefkat, merhamet ve saygının ne denli önemli bir haslet olduğunu şu sözüyle ifade etmiştir: “Küçüklerimize sevgi, şefkat ve merhamet; büyüklerimize de saygı göstermeyen bizden değildir” (Tirmizî, Birr, 15; Ebû Dâvûd, Edeb, 66)
Selam ve dua ile..
Abdurrahman AKBAŞ
www.insanveislam.org
