İslam ve Gençlik

İnsan hayatının ergenlik ile orta yaş arasındaki dönemine “gençlik”, hayatlarının bu döneminde bulunanlara da “genç” denildiği herkesin malumudur.

Gençlik, Yüce Allah’ın kullarına bahşettiği ömrün en önemli çağlarından biridir. Çünkü gençlik, çalışkanlık, zindelik, dinçlik, cesaret, metanet, heyecan, kuvvet ve enerji kaynağıdır.

Allah Teala Kur’an-ı Kerim‘de şöyle buyurmaktadır:

اَلَّذِى خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَوةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ

  “O ki, hanginizin daha güzel amel yapacağınızı sınamak için ölümü ve hayatı yaratmıştır”[1]

Yüce Allah bu ayette, hayatın hem bir imtihan sebebi, hem de faydalı, hayırlı ve güzel faaliyetler alanı olduğunu vurgulamıştır. Bu ayet-i kerime aynı zamanda hayatın en verimli dönemini teşkil eden gençlik yıllarının ne kadar önemli ve değerli olduğuna ve en iyi bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. 

Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) de şu hadisi şerifinde dikkatimizi bu gerçeğe çekmektedir:

“Beş şey gelmeden önce beş şeyin; ölüm gelmeden önce hayatının, hasta olmadan önce sağlığının, meşguliyetten önce boş vaktinin, ihtiyarlamadan önce gençliğinin, yoksulluğa düşmeden önce zenginliğinin kıymetini bil”[2].

Gençliğin değerinin bilinmesi, gençlerin bu dönemde, hem kendileri ve hem de aile, millet, vatan, din ve devletleri için hayırlı ve faydalı şeyler yapmalarıyla mümkün olur.. Bunun yolu da, iyi bir eğitim almak, iyi bir iş sahibi olmak, helalinden kazanmak, her alanda başarıyı yakalayabilmek, kısaca dünya ve ahiret saadetini kazanmak için çok çalışmak, bütün görev ve sorumlulukları yerine getirmek, milli ve manevi değerlere sıkı sıkıya bağlı kalmak, her türlü kötü ve zararlı alışkanlıklardan uzak durmak ve Allah’a karşı olan kulluk görevlerini yerine getirmektir. İşte o zaman gençliğin değeri bilinmiş ve iyi bir şekilde değerlendirilmiş olur.

Öte yandan, milli ve manevi değerlerine bağlı, iyi yetişmiş, bilgili, yüksek ahlak sahibi, vatan ve millet sevdalısı gençler,  bir milletin mutlu ve müreffeh geleceğinin en önemli temel taşlarındandır.  

Bu gerçeği en iyi bilen ve gören Peygamberimiz, daha risaletinin ilk günlerinden itibaren gençlere büyük değer vermiştir.

Peygamberimizin hayatını konu edinen siyer kitapları ile hadislerden öğrendiğimize göre, Peygamberimizin İslam davetine en önce icabet edip, ona gönül veren ve canı gönülden destekleyenlerin çoğunu 30 yaşın altındaki gençler oluşturmaktadır. Bu gençlerden Hz. Ali 10, Abdullah b. Ömer 13, Zeyd b. Harise 15, Abdullah b. Mes’ud ve Zübeyr b. Avvam 16, Abdurrahman b. Avf  ve Sa’d b. Ebi Vakkas 17, Mus’ab b. Umeyr 18, Ca’fer b. Ebi Talib 22 yaşında; Osman b. Affan, Ebu Ubeyde ve Hz. Ömer de 25-31 yaş arasındaydılar...Bunların dışında genç yaşta İslam’ı kabul eden pek çok kişi mevcuttur.

Hz. Peygamber, İslam dininin yerleşmesi, yayılması ve İslam toplumunun şekillenmesinde bu gençlerden çok yararlanmış, bu hususta onlara büyük görevler vermiştir.

Allah Rasulü, gençlerin ilim alanında yetişmelerine büyük önem vermiş ve kendisi henüz hayatta iken, Hz. Ali, Abdurrahman b. Avf, Abdullah b. Mes’ud, Zeyd b. Sabit gibi bazı genç sahabenin fetva vermelerine müsaade etmiştir.

Vahiy katiplerini genel olarak gençler arasından seçmiş, İslam’a davet mektuplarını da gençlere yazdırmıştır. Bazı gençleri de Süryanice ve İbranice gibi, o gün için çok ihtiyaç duyulan yabancı dilleri öğrenmeye teşvik etmiştir.

Peygamberimiz, 25 yaşlarında bir genç olan Mus’ab b. Umey’i  Medine’ye öğretmen olarak göndermiş, 21 yaşındaki Muaz b. Cebel’i de Yemen’e kadı ve öğretmen olarak tayin etmiştir. 

Diğer yandan, Peygamber Efendimiz gençleri, çoğu yaşlı sahabilerden oluşan ordulara komutan tayin etmiştir. Çoğu savaşlarda sancağı bizzat kendisi gençlere vermiştir. MeselaTebük seferinde sancağı Zeyd b. Sabit’e, Bedir’de de Hz. Ali’ye vermiştir. 18 yaşlarında olan Usame b. Zeyd’i, Suriye’ye gönderdiği orduya komutan tayin etmiştir.

Bütün bunlar, Sevgili Peygamberimizin, dolayısıyla dinimizin gençlere ne kadar önem verdiğini göstermektedir.

Yüce dinimiz İslam’ın gençlere verdiği önemin en açık delillerinden birisi de, Peygamberimizin, Allah’a itaatle, dosdoğru bir şekilde yetişen gencin mükâfatının, adaletli devlet başkanının mükâfatından hemen sonra geldiğini haber vermesidir. Peygamber Efendimiz bu hususta şöyle buyurmaktadır:

“Hiçbir gölgenin olmadığı kıyamet gününde, Allah Teala yedi (sınıf) insanı (arşının) gölgesinde barındıracaktır: Bunlar Adaletli devlet başkanı, Allah’a kulluk içinde gelişip büyüyen genç.Gönlü mescitlere kimse ..”[3].

Dindar gençleri öven bu hadisi şerif, bir yandan onların kıyamet gününün o dayanılmaz acı ve ıstıraplarına karşı Allah’ın koruması altında olacaklarını müjdelerken, bir yandan da, Allah’a ibadetle yetişen bir gencin, topluma barış, huzur  ve düzen kazandırmadaki tesirinin, adil bir idarecinin bu konuda yapabildiklerinin seviyesine yaklaştığına işaret etmektedir.

Öyleyse bizler de dinimizin ön gördüğü şekilde millet ve devlet olarak gençlerimize büyük önem vermeli ve onlara karşı yerine getirilmesi gereken görevleri asla ihmal etmemeliyiz. Çünkü onlar, cennet vatanımızın bekçileri, geleceğimizin emanetçileri, kalkınmanın ve ilerlemenin öncüleri, mutlu ve müreffeh yarınlarımızın teminatıdırlar.

Gençlerimize karşı yerine getirilmesi gereken görevlerden bazılarını hatırlatmak yerinde olacaktır. 

Gençler, gençliğin kıymetini kendiliğinden idrak edemeyebilirler. Bu nedenle onlar, gençliğin büyük bir nimet olduğunun bilinciyle yetiştirilmeli, gençliklerini en iyi bir şekilde değerlendirmeleri için gençlere bütün imkan ve fırsatlar tanınmalı, onlara yardımcı olunmalı ve ellerinden tutulmalıdır.

Gençlerin çok iyi bir eğitim almaları sağlanmalı, bilgili, sağlam karakterli, kişilikli, idealist, ufku açık olarak yetiştirilmelerine özen gösterilmelidir.

Gençler, inançlı, yüksek ahlak sahibi, milli ve manevi değerlerine sıkı sıkıya bağlı, görev ve sorumluluk bilinicine sahip kişiler olarak yetiştirilmeli, manevi ve ahlaki yönleri asla ihmal edilmemelidir.

Gençlere, şanlı tarihimiz ve kültürümüz en iyi bir şekilde öğretilmeli, onlara milli bir ruh ve şuur kazandırılmalıdır.

Gençlerimizin, her türlü zararlı alışkanlık, fikir, inanç ve düşüncelerden korunmaları için gerekli önlemler alınmalıdır. 

Gençlerin karşı karşıya kaldıkları sorunlar tespit edilerek, bunları aşmaları için onlara yardımcı olunmalı, bu sorunların ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır.

Kısaca ifade etmek gerekirse gençlerimizi, Müslüman Türk Milletinin şeref ve haysiyetini en iyi bir şekilde temsil edecek yapı ve karakterde yetiştirmek en büyük görevimiz olmalıdır. 

Bu hususta bütün kişi ve kurumlar üzerine düşeni en iyi bir şekilde yapmak zorundadır. Aksi takdirde gençlerimizin heva ve heveslerinin peşine takılarak, içki, uyuşturucu, kumar, fuhuş gibi bataklıklara saplanabilecekleri, yanlış ve tehlikeli bir takım inanç, düşünce ve fikirlere kapılarak millet ve devlet için zararlı birer unsur haline gelebilecekleri, ömürlerinin en güzel yıllarını görev ve sorumluluk anlayışından yoksun, bizi biz yapan milli ve manevi değerlere karşı kayıtsız ve ilgisiz kalarak, faydasız ve gereksiz şeyler uğruna heder edebilecekleri, asla unutulmamalıdır. Bir milletin bugünü ve yarınları için,  gençlerinin bu duruma düşmesinden daha vahim ve tehlikeli ne olabilir? 

• Bu vaaz Dr. Dursun AYGÜN'ün yazılarından alınmıştır.