KABUL OLUNAN DUALAR 

وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ:

“Kullarım, sana benden sorarlarsa (onlara söyle): Ben (onlara) yakınım. Dua eden, bana dua ettiği zaman onun duasına karşılık veririm. O halde onlar da bana karşılık versin(benim çağrıma uysun)lar, bana inansınlar ki, doğru yolu bulmuş olalar.”

(BAKARA SURESİ – 186. AYET)

Dua, müminin kendini Allah’a yaklaştırmak için yaptığı bir çaba, psikolojik bir rahatlık, huzur ve mutluluk kaynağıdır. Dünya nüfusunun yoğunluğuna rağmen birçok insan, yalnızlıktan şikâyet eder. Fertler arasındaki iletişim zayıflığı, sevgi yetersizliği, komşuluk ve arkadaşlık bağlarının kaybolması sebebiyle insanlar, birbirlerine yabancılaşmıştır. “FERDÎLEŞME” olarak adlandırılan bu olgu, bireylerin hayata bakışlarını olumsuz etkiler. Böylece insan, kalabalıklar içinde yalnızlık çeken bir varlık konumuna düşer. Bu nedenlerle stres, gerilim, sıkıntı ve yalnızlığın sonucu “DEPRESİF”hasta sayısı her geçen gün artmaktadır. Endişe, güvensizlik, trafik sıkışıklığı, ulaşım zorluğu, iş hayatındaki rekabet, gelecek hakkındaki belirsizlik ve geçimsizlik gibi olgu ve kaygılar, kişinin ruh halini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu tür bunalım ve çıkmaza giren bir kısım insanlar, olumsuz eylem ve davranışlara, sakinleştirici ve uyuşturucu maddelere yönelmektedir. İşte bu gibi durumlarda insandaki Allah ve âhiret inancı ön plana çıkar; sabır, irade, azim, çalışma, tevekkül ve dua gibi dini değerler, insanları zorluklara karşı motive eder, psikolojik rahatlama sağlar, yalnızlık hissini ortadan kaldırır, manevi güç verir. Dua müminler için; manevi bir sığınaktır, yardım, moral ve güç tazeleme kapısıdır.

    
Bu itibarla dua, Müslüman’ın hayatının ayrılmaz bir parçasıdır, gecesinde ve gündüzünde, evinde ve iş yerinde gönlü ve dili hep duadadır Müslüman’ın. Duası kabul olan kullar arasına girebilirse insan, dünya ve âhiret mutluluğuna ermiş demektir.

    
Sahabeden Hz Enes (RA)’ın bildirdiğine göre: “Dua eden müminin en az üç kazanımı olur: İstediği hemen verilir veya günahı bağışlanır veya sevabı ahiret bırakılır.”

Peygamberimiz (SAV) de şöyle buyurmuştur:

“Dua eden bir müminin; günah olan bir şeyi istemedikçe veya akrabalık ilişkisini kesmek için dua etmedikçe Allah ya onun duasını kabul eder veya ondan duası nispetinde bir kötülüğü uzaklaştırır veya onun duası kadar günahlarını siler.”

    
Mümin, usul ve adabına uygun olarak dua ettiği zaman duası kabul olur ve bunun faydasını ve etkisini dünya ve âhirette görür. Yüce Allah, ayetlerde dua edenin duasını kabul edeceğini bildirmektedir: 

وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ:

“Kullarım, sana benden sorarlarsa (onlara söyle): Ben (onlara) yakınım. Dua eden, bana dua ettiği zaman onun duasına karşılık veririm. O halde onlar da bana karşılık versin(benim çağrıma uysun)lar, bana inansınlar ki, doğru yolu bulmuş olalar.”

(BAKARA SURESİ – 186. AYET)

أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الْأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلاً مَّا تَذَكَّرُونَ:

“Yahut dua ettiği zaman darda kalmışa kim yetişiyor da kötülüğü (onun üzerinden) kaldırıyor ve sizi (eskilerin yerine) yeryüzünün sahipleri yapıyor? Allah ile beraber başka bir tanrı mı var? Ne de az düşünüyorsunuz?” (NEML SURESİ - 62.AYET)

Birinci ayette dua edenin duasını kabul edileceğini, ikinci ayette ise darda ve sıkıntıda kalanının sıkıntısını giderileceğini bildirilerek Allah’ın dualara icabet eden olduğuna işaret edilmektedir: 

إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاء:

 “Şüphesiz Rabbim duaları işitendir.” (İBRAHİM SURESİ – 39. AYET)

“O’ndan mağfiret dileyin, sonra O’na tövbe edin! Çünkü Rabbim yakındır, (duaları) kabul edendir.” (HÛD SURESİ – 61. AYET)

Anlamındaki ayetlerde ise Allah’ın “KARÎB” (kullarına yakın), “SEMÎ’U’D-DUA”(duaları işiten) ve “MÜCÎB” (duaları kabul eden) olduğu bildirilmektedir. Bu konuda Peygamberimiz (SAV) de şöyle buyuruyor:

“Allah, hayâ sahibidir, çok kerimdir. Bir insan iki elini kaldırıp kendisine dua ettiği zaman o kalkan iki eli boş çevirmekten hayâ eder.”

Hz Peygamber (SAV) bu hadisiyle Allah’ın duaları kabul edeceğini beyan etmiştir.

Medineli Müslümanlardan Ebû Ümâme adlı sahabeyi mescitte kederli bir şekilde otururken gören Rasülullah (SAV), ona şöyle sorar: “Namaz vakti değil, niçin mescitte oturuyorsun?” Sahabe şöyle cevap verir: “Üzüntülerim ve borçlarım sebebiyle buradayım, ey Allah’ın Rasülü!” Bunun üzerine Peygamberimiz (SAV) şöyle buyurur: “Söylediğin zaman, Allah’ın üzüntünü ve borçlarını gidereceği bir dua öğreteyim mi sana?” Sahabe şöyle karşılık verir: “Evet, öğret ey Allah’ın Elçisi!” Peygamberimiz (SAV) de ona, şu duayı öğretir ve akşam-sabah okumasını tavsiye eder:

“Allah’ım! Kederden ve hüzünden Sana sığınırım, acizlikten ve tembellikten Sana sığınırım, korkaklıktan ve cimrilikten Sana sığınırım, borç altında ezilmekten ve insanların kahrından Sana sığınırım.”

Sahabe daha sonra şöyle demiştir: “Hz. Peygamber (SAV)’in öğrettiği duayı okudum; Allah da üzüntümü ve borçlarımı giderdi.”

Sırf sözle yapılan bir dua ile çalışmadan borçlar nasıl ödenecek? Sahabeye öğretilen duanın cümleleri arasında: “Acizlikten ve tembellikten Allah’a sığınırım diye dua et.” sözünün bulunması bir mesajdır. Bu mesaj ile: “Ey Ebû Ümâme! Üzüntülerin ve üzüntülerine sebep olan borçların, mescitte de olsa, oturmakla ortadan kalkmaz, acizliği ve tembelliyi bırak, çalış, bu konuda Allah’tan yardım iste, harekete geç, borçlarını ödemenin yollarını ara, mescitte oturup beklemekle ne üzüntün, ne de borcun biter.” demek istenmiştir.

Dua bir ibadet ve bir zikir olduğu için dua eden mutlaka ilâhî emre uymuş, itaat etmiş ve sevap kazanmış olur. Dünya ile ilgili isteklerini yüce Allah, kulun yararına göre hemen verebileceği gibi bir müddet sonra da verebilir veya duasının karşılığı âhirete bırakılmış olabilir. Dolayısıyla, dünya hayatına yönelik talepleri karşılanmayan kişi, duam kabul edilmedi dememelidir. Peygamberimiz (SAV), dua edene yüce Allah’ın isteğinin ya dünyada hemen vereceğini veya âhirette vereceğini ya da istediği iyilik kadar kötülüğün giderileceğini bize haber vermiştir:

     “Allah’a dua eden herhangi bir insan yoktur ki duası kabul edilmiş olmasın. Günah işlemediği, yakınları ile ilişkisini kesmediği ve isteğinde acele etmediği sürece Allah ona ya dünyada istediğini hemen verir veya isteğini âhirete bırakır ya da duası nispetinde günahlarını bağışlar. Sahabe, “Ey Allah’ın Elçisi! Nasıl acele edilir? Diye sordular. Hz. Peygamber, “Kulun, Rabbime dua ettim de duama icabet etmedi demesidir.” buyurur.

KABUL OLAN DUALARI ÜÇ KISIMDA ELE ALABİLİRİZ:

1-) Kur’an’daki bazı örnek dualar

2-) Belirli zamanlarda yapılan dualar

3-) Belirli mekânlarda yapılan dualar

I-) KUR’AN’DAKİ BAZI ÖRNEK DUALAR

Kur’an’da duası kabul edilenlerden bize örnekler verilmiştir. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

1-) HZ. MERYEM (AS)’IN ANNESİ İMRAN’IN DUASI:

İmran, kızı Meryem için şöyle dua etmişti: 

وِإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ:

 “…Onu (Meryem’i) ve soyunu kovulmuş şeytanın şerrinden sana ısmarlıyorum / Senin korumanı diliyorum.” (ÂLİ – İMRAN SURESİ – 36. AYET)

Yüce Allah, İmran’ın duasını kabul ettiğini şöyle bildirmektedir: 

فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنبَتَهَا نَبَاتاً حَسَناً وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا:

“Rabbi onu güzel bir şekilde kabul buyurdu, onu güzel bir bitki gibi yetiştirdi ve Zekeriyyâ da onun bakımını üstlendi.” (ALİ – İMRAN SURESİ – 37. AYET)

2-) HZ. EYYUB (AS)’IN DUASI:

Eyyub (AS)’ın, hastalığının iyileşmesi ve sıkıntısının giderilmesi için Allah’a şöyle dua ettiği bildirilmektedir: 

وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ:

“(Ey Peygamberim!) Eyyub’u da hatırla. Hani o Rabbine: “Şüphesiz ki ben derde uğradım, sen merhametlilerin en merhametlisisin.” diye yalvarmıştı.”

(ENBİYA SURESİ – 83. AYET) 

وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ:

“Kulumuz Eyyub’u da an: (O) Rabbine “şeytan, bana bir yorgunluk ve azap dokundurdu.” diye seslenmiş dua etmişti.” (SÂD SURESİ -  41. AYET)

     Yüce Allah, Eyyub (AS)’ın duası üzerine hastalığının iyileşmesi için: 

ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ:

“Ona ayağını (yere) vur, işte yıkanacak ve içilecek serin (bir su).”

(SÂD SURESİ – 42. AYET)

Buyurmuş, Eyyub (AS) ayağını yere vurmuş çıkan su ile yıkanmış ve sudan içmiş, iç ve dış bütün hastalıklarından kurtulmuştur. Yüce Allah, Eyyub (AS)’ın duasını kabul ettiğini şöyle bildirmektedir: 

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِن ضُرٍّ وَآتَيْنَاهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَذِكْرَى لِلْعَابِدِينَ:

“Biz de onun duasını kabul etmiş ve başına gelenleri kaldırmıştık. Katımızdan bir rahmet ve kulluk edenlere bir hatıra olmak üzere ona tekrar ailesini ve kaybettikleriyle bir mislini daha vermiştik…” (ENBİYA SURESİ – 84. AYET)

3-) YUNUS (AS)’IN DUASI:

Yunus (AS), balığın karnında şöyle dua etmiştir: 

وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ:

“(Ey Peygamberim!) Zünnûn’u (balık karnına girmiş olan Matta oğlu Yunus’u) da an; zira (o, kavmine) kızarak (yurdundan) ayrılıp gitmişti, bizim kendisine güç yetiremeyeceğimizi, (kavminin arasından çıkmakla kendisini kurtaracağını) sanmıştı. Nihayet karanlıklar içinde (kalıp); “(Ey Rabbim!) Senden başka tanrı yoktur. Senin şanın yücedir, ben zalimlerden oldum!” diye yalvardı.” (ENBİYA SURESİ – 87. AYET)

Yüce Allah Yunus (AS)’n duasının kabul ettiğini şöyle bildirmektedir: 

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنجِي الْمُؤْمِنِينَ:

“Biz de onun duasını kabul ettik ve onu tasadan kurtardık. İşte biz, müminleri böyle kurtarırız.” (ENBİYA SURESİ – 88. AYET)

Bu ayetlerde Allah, bedensel ve zihinsel her türlü hastalıktan kurtulmak için tedavi yollarına başvurulması gerektiği, şifayı verenin Allah olduğu vurgulamaktadır.

Peygamberimiz (SAV), Yunus (AS)’ın duası ile ilgili olarak şöyle buyurur:

“Balık sahibi (Yunus (AS)’ın), balığın karnında yaptığı duası: “Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü mine’z-zâlimîn” (Ya Rabbî!) Senden başka ilâh yoktur, seni noksan sıfatlardan tenzih ederim, gerçekten ben zalimlerden oldum) şeklinde idi. Bu sözlerle dua eden her hangi bir Müslüman yoktur ki Allah onun duasını kabul etmiş olmasın.”

4-) ZEKERİYA (AS)’IN DUASI:

 Zekeriya (AS) Allah’a dua edip kendisine çocuk ihsan etmesini istemişti: 

وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْداً وَأَنتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ:

“(Ey Peygamberim!) Zekeriyya’yı da (an). O, Rabbine; “Rabbim! Beni tek (yalnız başıma çocuksuz) bırakma. Sen, vârislerin en hayırlısısın (her şeyim sana kalacaktır)” diye dua etmişti.” (ENBİYA SURESİ – 89. AYET)

Yüce Allah, Zekeriya Peygamberin duasını kabul ettiğini şöyle bildirmektedir: 

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَالَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ:

 “Onun duasını da kabul buyurduk ve ona Yahya’yı armağan ettik. Eşini de kendisi için ıslah ettik (çocuk doğurmağa elverişli bir hale getirdik). Gerçekten onlar hayır işlere koşarlar, umarak ve korkarak bize dua ederlerdi ve bize derin saygı gösterirlerdi.” (ENBİYA SURESİ – 90. AYET)

5-) SÜLEYMAN (AS)’IN DUASI:

Süleyman (AS) yüce Allah’tan mülk istemiştir: 

قَالَ رَبِّ اغْفِرْلِي وَهَبْ لِي مُلْكاً لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ:

“O, Rabbim! Beni affet, bana, benden sonra hiç kimseye nasip olmayan bir mülk (hükümdarlık) ver. Çünkü Sen, çok lütufkârsın, diye dua etti!”

(SÂD SURESİ – 35. AYET)

Yüce Allah, onun bu duasını kabul etmiştir: 

قَالَ رَبِّ اغْفِرْلِي وَهَبْ لِي مُلْكاً لَّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ:فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاء حَيْثُ أَصَابَ:وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاء وَغَوَّاصٍ:وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ:

“Bunun üzerine Biz de, istediği yere onun buyruğu ile kolayca giden rüzgarı, bina kuran ve dalgıçlık yapan şeytanları, demir halkalarla bağlı diğerlerini onun buyruğu altına verdik.” (SÂD SURESİ – 35/38. AYETLER)

Zikrettiğimiz bu beş örnekte, insanlara önder ve rehber olarak gönderilen peygamberlerin çeşitli konularda dua ettikleri ve dualarının kabul edildiği ve bunun bir öğüt olduğu bildirilerek müminlere yol gösterilmektedir.

    
Peygamberler gibi ihlâs ile usul ve şartlarına uygun olarak dua eden müminlerin duaları da kabul olur. Özellikle bazı zamanlarda, konumları ve durumları sebebiyle bir kısım insanların dualarının kabul olacağını Peygamberimiz (SAV) bize şöyle bildirmiştir.

6-) ORUÇLU KİMSENİN, ÂDİL DEVLET BAŞKANININ VE MAZLUMUN DUASI:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyuruyor:

“Üç kimsenin duası reddedilmez: İftar edinceye kadar oruçlu kimsenin, âdil devlet başkanının ve mazlumun duası. Allah, mazlumun duasını bulutların üzerine kaldırır ve o dua için sema kapılarını açar ve “İzzetime yemin ederim ki belli bir süre de olsa mutlaka sana yardım edeceğim.” buyurur.”

    
Oruç riya karışmayan bir ibadettir. Oruç tutan sırf Allah için tutmuştur. Dolayısıyla Allah oruç tutanın duasını kabul eder. Devlet başkanı/yönetici olup da yönetilenlere ve halka adaletli davranabilmek bir meziyettir, dürüstlüktür. Allah bu kimselerin dualarını kabul edeceğini bildirerek adaletin önemine vurgu yapmıştır. Mazlum ise zarara uğramış, kalbi kırılmıştır, dolayısıyla zalime içtenlikle dua etmiştir. Allah zalimin değil mazlumun yanındadır. Dolayısıyla mazlumun duasını kabul eder ve zalimden onun intikamını alır.

7-) MİSAFİRİN VE ANNE-BABANIN ÇOCUKLARINA DUASI:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyuruyor:

“Hiç şek ve şüphe yok ki üç kimsenin yaptığı dua kabul edilir: Anne-babanın çocuklarına yaptığı dua, misafirin duası ve zulme uğramış kimsenin duası.”

    
Dinimiz misafire ibadetlerde birtakım kolaylıklar tanımıştır. Mesela isterse Ramazan orucunu –daha sonra kaza etmek şartıyla- tutmayabilir, dört rekâtlı namazları iki rekât olarak kılar, mestlerin üzerine yetmiş iki saat mesh edebilir. Bu kolaylıklar, misafire verilen değeri ifade eder. Duasının kabulü de bu sebepledir.

    
Anne-baba, çocukların hayata gelme sebebidir. Çocukları her türlü zahmete katlanıp büyütmüşlerdir. Üzerlerinde hakları çoktur. Bu itibarla çocukları hakkında yaptıkları dua reddedilmez.

8-) MÜMİNLERİN YÜZLERİNE VE GIYAPLARINDA BİRBİRLERİNE YAPTIKLARI DUA:

Peygamberimiz (SAV), bir müminin, bir mümin kardeşinin gıyabında yaptığı duanın en süratli kabul edilen dua olduğunu şu hadislerinde bildirmiştir:

“Hiç şüphesiz en süratli kabul edilen dua, bir müminin bir mümine gıyabında yaptığı duadır.”

9-) İSM-İ A’ZAM İLE YAPILAN DUA:

“İSM-İ A’ZÂM”, Allah’ın en yüce ismi demektir. Hadis kitaplarında ism-i a’zâm ile ilgili farklı isimler zikredilmiştir. Bir rivayet şöyledir:

Sahabeden Enes b. Malik (RA) diyor ki:

“Hz. Peygamber (SAV) bir gün camiye girdi. Bir sahabe namaz kılıyordu. Bu sahabe namazdan sonra dua etmeye başladı ve duasında şöyle diyordu: “Allah’ım! Her türlü övgü sana mahsustur. Senden başka ilah yoktur. (Sen), mennânsın/çok nimet verensin, gökleri ve yeri yokken var edensin, celâl ve ikram sahibisin, ey yaşayan, diri, canlı, ölümsüz, ezelî ve ebedî olan; zatı ile kaim olan, her şeyin varlığı kendisine bağlı olan, uykusu ve uyuklaması olmayan, varlıkları yöneten, koruyan ve ihtiyaçlarını üstlenen Allah’ım!” cümleleri ile sana dua ediyor, senden talepte bulunuyorum.” Bu duayı işiten Peygamber (SAV) şöyle buyurdu: “Bu kimse, Allah’ın ism-i a’zam’ı ile dua etti ki ism-i a’zâm ile dua edildiğinde Allah bu duayı kabul eder ve bu isimle istenince Allah verir.”

10-) HAC VE UMRE YAPANLARIN DUASI:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyurur:

“Hacılar ve umre yapanlar Allah’ın (evininin) ziyaretçileridir/elçileridir. Kendisine dua ederlerse dualarına icabet eder, On’dan bağışlanma dilerlerse onları bağışlar.”  

    
“Kim Allah için hacceder de (Allah’ın rızasına uymayan) kötü söz ve davranışlardan ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsa, (kul hakkı hariç) annesinin onu doğurduğu günkü gibi (günahlarından arınmış olarak hacdan) döner.”

    
Bu hadislerde Peygamberimiz (SAV), Allah’ın, hac ve umre yapan kimsenin dualarını kabul edeceğini bildirmektedir. Hac ve umre; meşakkatli bir ibadettir, sıcak, izdiham ve kalabalıkta sırf Allah için sıkıntılara katlanmak samimiyetin gereğidir. Ayrıca hac ve umre yapanlar, Mescid-i Haram, Kâbe, Mina, Müzdelife ve Arafat gibi kutsal mekânlarda dua ederler, Allah ta onların duasını kabul eder.

11-) ALLAH YOLUNDA CİHAT EDEN GAZİLERİN DUASI:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyuruyor:

“Allah yolunda cihat eden gaziler, hac ve umre yapanlar Allah’ın elçileridir. Kendisine dua ederlerse dualarına icabet eder, On’dan bir şey isterlerse onlara verir.”

    
Din-i mübîn-i İslâm için cihat eden, Allah için beden ve mal varlığını ortaya koyan, gerektiğinde uykusuz ve aç kalan, düşmanla çarpışan Müslüman, bu konumda dua ettiği zaman Allah duasını kabul eder.

    
Her Müslüman’ın kabul olan bir duası vardır. Peygamberimiz (SAV) şöyle buyurmuştur:

“Her Müslüman’ın kabul olan bir duası vardır.”

II-) BELİRLİ ZAMANLARDA YAPILAN DUALAR:

Müslüman, her zaman dua yapabilir, ancak bazı ay, gün ve gecelerde mesela üç aylarda, özellikle Ramazan aylarında, Kadir, Berat, Regaip, cuma ve bayram gecelerinde, seher vakitlerinde, secde halinde, ezan ile kamet arasında, namazdan sonra yapılan duaların kabul olacağı ile ilgili hadisler vardır. Duaların kabul olacağı zamanları şöyle özetleyebiliriz:

1-) ÜÇ AYLARDA YAPILAN DUALAR:

Üç aylar, recep, Şaban ve ramazan aylarıdır. Recep ve Şaban; içinde bin aydan hayırlı olan Kadir Gecesi’nin bulunduğu, Kur’an’ın indiği ve İslâm’ın beş temel esasından biri olan oruç ibadetinin tutulduğu, rahmet ve mağfiret ayı olan Ramazan ayına hazırlık aylarıdır. Peygamberimiz (SAV), bu aylarda diğer aylara nispetle daha çok oruç tutmuş, bazen Şaban ayanın tamamını oruçla geçirmiş ve şöyle buyurmuştur:

“Yüce Allah, Şaban ayının yarısı olduğunda dünya semasına iner ve Kelb kabilesinin koyunlarının tüylerinin sayısından çok kimsenin günahını bağışlar.”

    
Yüce Allah'ın dünya semasına inmesi, mecazi anlamda olup duaları kabul etmesi ve günahları bağışlamasından, Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri ifadesi de çokluktan kinayedir. Hadis, Allah’ın Şaban ayında müminlerin tövbe ve dualarını kabul ettiğini ifade etmektedir.

    
Ramazan ayı ise rahmet ve mağfiret ayıdır, oruç ayıdır, Kur’an ayıdır, sosyal yardımlaşma ve dayanışma ayıdır. Bu ayda dini duygular yükselir, Allah’a yönelişler artar ve yapılan dualar kabul olur.

2-) İFTAR VAKTİNDE YAPILAN DUALAR:

Peygamberimiz (SAV) şöyle buyuruyor:

“Oruçlunun orucunu açarken yapacağı dua reddedilmez.”

Hadiste, ihlâs ile yerine getirilen bir ibadetin sona erme zamanında, kulun yaptığı duanın kabul edileceği müjdelenmekte ve dolayısıyla oruç açarken dua edilmesi teşvik edilmektedir.

    
Sahabeden Abdullah İbni Amr (RA), iftar vaktinde şöyle dua etmiştir:

“Her şeyi kuşatan rahmetin sebebiyle bağışlamanı diliyorum.”

3-) CUMA GÜNÜ VE GECELERİNDE YAPILAN DUALAR:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyuruyor:

“Cuma gününde bir saat vardır ki Müslüman o saatte namazda Allah’tan bir hayır isterse Allah ona istediğini verir.”

Peygamberimiz (SAV), Hz. Ali (RA)’a şöyle der:

“Cuma gecesi olduğu zaman gecenin son üçte birinde kalkabilirsen (kalk ve dua et). Çünkü o vakit, (meleklerin) şahit olduğu bir zaman dilimidir. Bu vakitte yapılan dua kabul olur.”

Peygamberimiz (SAV), “En faziletli günlerden biri de cuma günüdür.” buyurmuş ve bu günde kendisine çok salât ü selam getirilmesini istemiştir.

4-) AREFE GÜNÜ YAPILAN DUALAR:

 Peygamberimiz (SAV) şöyle buyurur:

“En hayırlı/kabulü şayan olan dua, arefe günü yapılan duadır.”

5-) GECE VAKTİ YAPILAN DUALAR:

Şu hadisler gece vakti yapılan duaların kabul olacağını ifade etmektedir:

“Gecede bir an vardır ki, kişi ona rastlar da dünya ve âhiret için bir şey dilerse şüphesiz Allah dileğini yerine getirir. Bu an, her gecede vardır.”

     
“Yüce Rabbimiz her gece dünya semasına iner, gecenin son üçte biri kalıncaya kadar kalır ve; “Bana dua eden yok mu ona icabet edeyim, benden bir şey isteyen yok mu ona vereyim, benden af ve bağış dileyen yok mu onu bağışlayayım” der.”

    
Bu hadisin başka bir varyantında, bu durumun, gecenin yarısı veya üçte birinden sabah oluncaya kadar devam ettiği bildirilmektedir.

    
Yüce Allah’ın gece dünya semasına inmesi mecazi anlamda olup bu vakitlerde duanın kabul olacağını ifade eder. Allah, zaman ve mekândan münezzehtir.

    
Peygamberimiz (SAV) gece vakti yapılan duanın daha faziletli olduğunu bildirmiştir:

“Gecenin sonunda yapılan dua daha faziletlidir ve kabul edilmesi daha çok umulur.”

    
“Her gece bir münadi şöyle seslenir? Dua eden yok mu? Onun duası kabul olur. İsteyen yok mu? İstediği verilir. Af ve mağfiret dileyen yok mu? Günahı bağışlanır.”

    
Akşamdan sabah namazı vaktine kadar gece yapılan duaların kabul olacağı ile ilgili rivayetler vardır. Gecenin yarısında ve üçte ikisinde yapılan dualar daha çok kabul olur. Gece yapılan dualar samimiyetle ve gönülden yapıldığı için icabete mazhar olur.

6-) EZAN OKUNDUĞU VE KAMET GETİRİLDİĞİ ZAMAN YAPILAN DUALAR:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyuruyor:

“Namaz için ezan okunduğu zaman sema kapıları açılır ve yapılan dualar kabul olur.”

“Ezan okunduğunda, sema kapıları açılır ve dualar kabul edilir. Kamet getirildiğinde dua reddedilmez.”

7-) EZAN İLE KAMET ARASINDA YAPILAN DUALAR:

Peygamberimiz (SAV) şöyle buyurdu:

“Ezan ile kamet arasında yapılan dua reddedilmez.” Bunun üzerine sahabe şöyle sordu: “Ey Allah’ın Elçisi! Ne dua edelim?” Hz. Peygamber (SAV) şöyle cevap verdiler: “Allah’tan dünya ve âhirette afiyet / sağlık isteyiniz.”

8-) NAMAZDA, SECDE HALİNDE VE FARZ NAMAZLARIN AKABİNDE YAPILAN DUALAR:

Peygamberimiz (SAV) şöyle buyuruyor:

“Kulun Rabbine en yakın olduğu an, secdede bulunduğu andır. O halde secde halinde bolca dua ediniz.”

“Hangi dua kabul edilmeye daha yakındır?” diye sorulan bir soruya Hz. Peygamber (SAV) şöyle cevap verdi: “Gecenin ikinci yarısında yapılan dua ile farz namazların ardından yapılan dua.”

9-) YAĞMUR YAĞARKEN VE KÂBE’Yİ GÖRÜNCE:

Hz Peygamber (SAV) şöyle buyuruyor:

“Dört yerde sema kapıları açılır ve dualar kabul olur: Allah yolunda savaşmak üzere saf tutulduğunda, yağmur yağarken, namaz kılarken ve Kâbe’yi görünce.”

10-) YUNUS (AS)’IN DUASI İLE YAPILAN DUALAR:

Peygamberimiz (SAV), Yunus (AS)’ın balığın karnında yaptığı dua ile ilgili olarak şöyle buyurmuştur:

“Balık sahibi (Yunus)’un, balığın karnındaki duası; lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü mine’z-zâlimîn (Allah’ım! Senden başka ilah yoktur, Seni noksan sıfatlardan tenzih ederim, gerçekten ben zalimlerden oldum. Bu dua ile dua eden hiçbir Müslüman yoktur ki Allah onun isteğini bu dua sebebiyle kabul etmiş olmasın.”

“(Hz. Peygamber (SAV), ashabına): “Size bir şey haber vereyim mi)” demiş ve şöyle buyurmuştur: “Sizden birine bir sıkıntı veya dünya musibetlerinden bir musibet isabet ettiği zaman bu şey ile dua ettiği zaman o sıkıntı ve imtihan ondan giderilir.” Kendisine: “Evet haber ver.” denilmiş, bunun üzerine: “Balık sahibi Yunus’un: “Lâ ilâhe illâ ente sübhâneke innî küntü mine’z zâlimîn.” (Allah’ım! Senden başka ilah yoktur, Seni noksan sıfatlardan tenzih ederim. Gerçekten ben zalimlerden oldum.” şeklinde yaptığı duadır buyurmuştur.”

III-) BELİRLİ MEKÂNLARDA YAPILAN DUALAR:

Evde, caddede, sokakta, iş yerinde, tarlada kısaca, tuvalet gibi ibadete elverişli olmayan yerler ile kumarhane ve meyhane gibi günah işlenen mekânların dışında her yerde dua edilebilir. Bununla birlikte cami ve Kâbe gibi ibadet yerlerinde, Arafat ve Müzdelife gibi mübarek mekânlarda yapılan dualar daha faziletlidir. Mesela Peygamber Efendimiz (SAV), Medine’deki Mescid-i Nebevî’de kılınan bir rekât namazın, Mescid-i Haram dışındaki diğer mescitlerde kılınan bin vakit namaza denk olduğunu, Mescid-i Haram’da kılınan namazın ise diğer mescitlerde kılınan namazlardan yüz bin kat daha fazla sevap olduğunu bildirmiştir. Dua da bir ibadet olduğuna göre Mescid-i Haram’da, Mescid-i Nebevî’de yapılan dualar da daha faziletli ve makbul olur.

KAYNAK : DİYANET AYLIK DERGİ HABER EKİ – MART - 2006